Người dân cao nguyên đá đón Tết trên hành trình viễn dương

Tết đến, những cánh mai vàng trên cao nguyên đá Mai Hóa nở rộ. Trong phiên chợ Tết hay lúc đi chúc Tết đầu xuân, bà con xã Mai Hóa khoe với nhau về những người con nơi cao nguyên đá nhưng lại rắn rỏi trước sóng nước đại dương: “Mấy năm nay chồng đi biển trên tàu viễn dương, hiếm khi Tết đến mà nó có mặt ở nhà. Đêm giao thừa năm nào chồng tôi cũng gọi điện về chúc Tết gia đình, động viên mọi người yên tâm ăn Tết vui vẻ, anh ở trên tàu cũng tổ chức bữa cơm Tết như ở nhà vậy. Rồi chồng cũng động viên vợ ở nhà cố gắng chăm sóc, dạy dỗ con cái. Các con tôi nhìn thấy ba thì rất vui mừng, lúc nào cũng luôn miệng nói khi mô ba về ba nhớ mua quà cho con”.

“Đời thủy thủ lênh đênh trên biển quanh năm, có lẽ không lúc nào buồn bằng thời điểm giao thừa. Nếu tàu có sóng vệ tinh còn gọi được về cho người thân, còn không thì chỉ biết ngồi ôm điện thoại, mở ảnh gia đình ra ngắm”.

Anh Hà Thanh Lương, 39 tuổi, trú tại thôn Bắc Hóa, xã Mai Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình là thuyền viên trên tàu viễn dương. Anh Lương cũng là người tiên phong ở cao nguyên đá đến với nghề thủy thủ, quanh năm lênh đênh trên những con tàu vượt đại dương. Anh Lương đã có gần 10 năm gắn bó với nghề đi biển. Lâu lâu, anh mới có dịp về thăm gia đình, chuyện vắng nhà ngày Tết là rất bình thường. Không ai nghĩ người con ở cao nguyên núi đá bây giờ lại thông thạo sóng nước như dân miền biển chính hiệu.

Anh Lương đang làm việc trên tàu viễn dương của một công ty ở Nhật Bản. Công việc này mang lại cho anh thu nhập cao và ổn định. Anh cũng được đến nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ và ngày càng biết thêm nhiều điều mới mẻ.

Từ năm 2016 đến nay, nhiều người ở xã Mai Hóa tìm đến anh Lương, ngỏ ý được theo nghề này để thoát nghèo. Anh Lương đã hỗ trợ người thân trong gia đình, hàng xóm cùng làm thuyền viên tàu viễn dương. Anh Lương đã giới thiệu, giúp đỡ nhiều người làm hồ sơ xin việc, hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo trên hành trình viễn dương. Từ đó đến nay, anh Lương giúp hơn 600 lượt người trong và ngoài xã có công ăn việc làm trên tàu viễn dương.

Anh Hà Thanh Lương kể lại, với đặc thù công việc lênh đênh hàng tháng trời trên biển, các thủy thủ thường ăn Tết xa nhà, đón năm mới giữa trùng khơi. Do đó, khi rời đất liền những ngày cuối năm, thủy thủ chủ động mang theo hoa, vật dụng trang trí Tết cùng nhiều món ăn đặc sản quê nhà. Khi Tết đến, mọi người cùng nhau trang trí không gian Tết Việt trên tàu viễn dương. Ngày Tết, các lao động tàu viễn dương  được nghỉ vài ngày, quây quần, chạm ly rượu chúc mừng năm mới, chào đón xuân an lành.

Người dân Mai Hóa chủ yếu sống bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi nhưng lại thiếu đất sản xuất. Bà con chủ yếu sống nhờ rừng, đời sống vô cùng khó khăn. 10 năm trở lại đây, nghề thuyền viên trên tàu viễn dương đã giúp nhiều hộ nghèo trở nên khá giả. Đến Mai Hóa, khi hỏi “làng viễn dương” ở đâu thì mọi người đều chỉ về thôn Bắc Hóa. Nơi đó bây giờ đã mọc lên những ngôi nhà xây kiên cố, cổng cao, hàng rào thẳng tắp. Thôn Bắc Hóa nằm giữa bốn bề là núi đá, trước đây người dân bám rừng kiếm miếng cơm manh áo. Thế mà ngày nay, 300 hộ dân trong thôn đã có gần 100 người là lao động trên các con tàu viễn dương. Gần 600 người tại xã Mai Hóa và các xã lân cận hiện đang làm việc trên những chuyến tàu viễn dương, mức lương từ 30 triệu đồng - 60 triệu đồng mỗi tháng.

Bà Hà Thị Hương, trú tại thôn Bắc Hóa, xã Mai Hóa, huyện Tuyên Hóa có con trai làm thuyền viên trên tàu viễn dương. Bà Hương tâm sự, thanh niên, đàn ông nơi đây xa nhà ngày Tết là bình thường, như con trai cùa bà đã có 2 năm đón Tết xa nhà.

Bà Hà Thị Hương cho biết, thỉnh thoảng con trai gọi về qua zalo, facebook, nhìn thấy con khỏe mạnh, bình an, cả nhà rất vui mừng: “Trong làng mình người ta đi tàu viễn dương đông lắm, có người đi 2-3 năm nay, còn con tôi mới đi được hơn 1 năm, tháng kiếm được 28 triệu đồng. Mong cho thoát nghèo, đủ ăn, còn trong nhà con đã lớn, chưa có vợ con nên ba mẹ cũng nhờ được nhiều, nhà cửa xây dựng nên như thế này cũng nhờ các con. Đi tàu viễn dương thì không có khi nào được về ăn Tết hết mà ăn Tết ngay trên tàu luôn”.

Nghề thuyền viên trên tàu viễn dương đã giúp nhiều người, nhiều gia đình thay đổi số phận, cuộc sống của nhiều gia đình thuộc diện khá giả. Sự đổi thay đó một phần nhờ vào nguồn thu nhập của các lao động người địa phương đang làm việc trên tàu viễn dương. Ông Đinh Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa cho biết, xã Mai Hóa đất chật người đông, việc làm ít, thu nhập không ổn định. Những năm gần đây, hàng trăm người dân trên địa bàn lựa chọn nghề đi biển, làm việc trên các tàu viễn dương, mở ra cơ hội thoát nghèo, làm giàu.

Theo ông Đinh Tiến Dũng, nếu so sánh thì thu nhập của người lao động làm việc trên tàu viễn dương tương đương với việc đi xuất khẩu lao động: “Đi làm việc trên tàu viễn dương thu nhập ổn định và luôn ở mức cao. Bên cạnh đi tàu viễn dương, thanh niên địa phương còn tham gia vào đề án xuất khẩu lao động của địa phương. Từ đó, có tiền gửi về nhà và đóng góp xây dựng quê hương, góp phần làm cho diện mạo nông thôn này có nhiều thay đổi đáng kể”.

Tỉnh Quảng Bình là một trong những địa phương có đông người đi xuất khẩu lao động với hơn 6.000 người đang làm việc tại nước ngoài trong năm 2023. Mô hình đi biển làm việc trên tàu viễn dương là hướng đi mới, phù hợp, giúp nhiều lao động nghèo có cơ hội thoát nghèo. Làm việc trên tàu viễn dương rất vất vả, quanh năm làm bạn cùng sóng nước nhưng chỉ sau vài tháng thử việc, người lao động có thể có việc làm chính thức và được trả lương tương xứng.

Theo bà Đinh Thị Ngọc Lan, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Bình thì lao động làm việc trên tàu viễn dương, tàu logistics do doanh nghiệp tuyển dụng lao động theo hợp đồng cá nhân, các ngành liên quan sẵn sàng hỗ trợ thực hiện các thủ tục cho người lao động có điều kiện làm việc theo hình thức này, giúp người dân thoát nghèo bền vững.

“Doanh nghiệp tuyển dụng lao động làm việc và đi theo công việc của doanh nghiệp đó được pháp luật cho phép thì các đơn vị đó sẽ quản lý trực tiếp những lao động đó. Năm 2024 sẽ là năm mà thị trường lao động trong nước còn gặp nhiều khó khăn, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài, tập trung vào việc nâng cao chất lượng, nguồn lực đi lao động nước ngoài, đặc biệt ưu tiên lao động qua đào tạo để đưa lại thu nhập tốt hơn cho người lao động”, bà Lan nói.

Tết Giáp Thìn - 2024, hàng trăm người dân xã miền núi Mai Hóa đang lênh đênh trên biển, theo các chuyến tàu vượt đại dương. Dù ở nơi đâu thì những người con nơi cao nguyên đá vẫn luôn hướng về quê hương, nơi có những bữa cơm tất niên ấm áp, sum vầy và nhớ hương vị Tết quê nhà.