Thế nhưng, thời gian gần đây, sông Tô Lịch được kỳ vọng sẽ "hồi sinh" nhờ vào những nỗ lực nạo vét, cải tạo của lực lượng chức năng. Người dân sinh sống hai bên bờ sông không giấu được niềm vui và kỳ vọng khi dòng sông này dần lấy lại sức sống. 

Những ngày này 2 bên bờ sông Tô Lịch bỗng dưng nhộn nhịp đến lạ. Tiếng máy xúc, xe chuyên dụng tất bật nạo vét bùn, rác thải dưới lòng sông. Mùi hôi đã giảm hẳn so với trước kia. Những đống bùn đất đen đặc được hút lên các xe bồn rồi đưa đi xử lý.

Thực tế cho thấy, nhiều năm qua, sông Tô Lịch rơi vào tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là do lượng nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý xả trực tiếp xuống sông, cộng với rác thải sinh hoạt bị vứt bừa bãi.

Nhiều đoạn sông không có dòng chảy tự nhiên và trao đổi nước khiến bùn thải tích tụ dày đặc dưới lòng sông, gây mùi hôi thối và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân.

Bà Phạm Thị Mão và bà Đinh Thị Nguyệt (trú tại quận Cầu Giấy chia sẻ): “Nói chung sông giờ sạch sẽ hơn trước rồi, có triển vọng rồi. Bây giờ sông Tô Lịch không có mùi nữa rồi, sạch sẽ hơn rồi. Họ tiến hành máy xúc nạo vét lâu nay, mong sông đẹp lên, môi trường tốt lên để sức khỏe con người tốt hơn”.

“Ở đây người ta chưa tháo nước vào sông, nếu tháo nước vào sẽ tốt hơn nhiều, chúng tôi cung mong rằng sông Tô Lịch được cải tạo sạch sẽ để đỡ muỗi thì cuộc sống tốt hơn. Nhưng nước thải phải đưa xuống ống ngầm mới sạch được chứ nạo vét sông thường xuyên chỉ là 1 phần hỗ trợ nhỏ thôi”.

Từ đầu năm 2025, TP. Hà Nội đã triển khai dự án nạo vét lòng sông, xử lý chất thải, đồng thời kết hợp nhiều giải pháp sinh học để làm sạch nước. Theo kế hoạch, sau khi hoàn tất nạo vét, dòng chảy sẽ được khơi thông, nước trong sông sẽ được dẫn bổ sung từ các nguồn sạch và được xử lý thường xuyên.

Theo đó, cùng với việc sớm hoàn thành tiến dộ Dự án Nhà máy nước thải Yên Xá, TP. Hà Nội đã vạch ra kế hoạch chi tiết để bổ cập nước cho sông Tô Lịch, với mục tiêu cải thiện chất lượng nước và cảnh quan đô thị.

Sở Xây dựng được giao nhiệm vụ nghiên cứu và đề xuất phương án lấy nước từ hồ Tây bổ cập cho sông Tô Lịch, thông qua hệ thống cửa điều tiết hồ Tây A - Cống Đõ - Mương Thụy Khuê khi cần thiết, nhằm duy trì mực nước sông Tô Lịch.

Dự án có tổng mức đầu tư 550 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trước tháng 9/2025, sẽ bổ cập từ 240.000-270.000m3 nước/ngày đêm, giúp nâng cao độ nước sông Tô Lịch và tăng lưu lượng nước sông.

Không chỉ là việc nạo vét bùn và xử lý nước, dự án hồi sinh sông Tô Lịch còn bao gồm việc trồng cây hai bên bờ, xây dựng đường đi bộ, không gian công cộng phục vụ người dân.

Điều này khiến nhiều người kỳ vọng rằng Tô Lịch sẽ không chỉ “sống lại”, mà còn trở thành một điểm đến xanh mát, đáng sống ngay trong lòng đô thị. Mừng vui trước những tín hiệu tốt đẹp từ việc hồi sinh sông Tô Lịch, ông Hoàng Thanh Sinh (từng là bí thư chi bộ tổ dân phố 15, 16, Phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy) chia sẻ:

“Tôi ở đây cũng rất lâu rồi. Dòng sông Tô Lịch gây ô nhiễm rất nhiều, nhất là nước chảy xuống, quanh khu vực này ở rất khó chịu nhiều năm rồi. Thực tế, chúng ta đang thực hiện xanh sạch đẹp, bảo vệ môi trường.

Khi môi trường bị ô nhiễm thế này thì người dân chúng ta sống gần như bị trói buộc vào môi trường quá nặng nề, khổ ải, ăn nhiều, uống thuốc nhiều cũng không lại được sức khỏe, vì môi trường tác động đến sức khỏe rất nhiều nhất là tuổi già và trẻ sơ sinh.

Nếu như nhà nước đầu tư vào cải thiện sông Tô Lịch, cải thiện sức khỏe cho nhân dân thì cực kỳ quý và chúng tôi đang mong chờ điều đó.

Tôi nghĩ phải xử lý ngay từ đầu nguồn, 2 bên nước thải chảy xuống, phải có cách nào đó để ngăn ô nhiễm từ đầu nguồn. Còn nếu cứ để thế này, 2 bên thải xuống thì lại ô nhiễm mà không giải quyết được vấn đề đâu”.

Sở Xây dựng được giao nhiệm vụ nghiên cứu và đề xuất phương án lấy nước từ hồ Tây bổ cập cho sông Tô Lịch, thông qua hệ thống cửa điều tiết hồ Tây A - Cống Đõ - Mương Thụy Khuê khi cần thiết, nhằm duy trì mực nước sông Tô Lịch.

Dự án có tổng mức đầu tư 550 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trước tháng 9/2025, sẽ bổ cập từ 240.000-270.000m3 nước/ngày đêm, giúp nâng cao độ nước sông Tô Lịch và tăng lưu lượng nước sông.

Không chỉ là việc nạo vét bùn và xử lý nước, dự án hồi sinh sông Tô Lịch còn bao gồm việc trồng cây hai bên bờ, xây dựng đường đi bộ, không gian công cộng phục vụ người dân.

Điều này khiến nhiều người kỳ vọng rằng Tô Lịch sẽ không chỉ “sống lại”, mà còn trở thành một điểm đến xanh mát, đáng sống ngay trong lòng đô thị. Mừng vui trước những tín hiệu tốt đẹp từ việc hồi sinh sông Tô Lịch, ông Hoàng Thanh Sinh (từng là bí thư chi bộ tổ dân phố 15, 16, Phường Nghĩa Đô, Cầu Giấy) chia sẻ:

“Tôi ở đây cũng rất lâu rồi. Dòng sông Tô Lịch gây ô nhiễm rất nhiều, nhất là nước chảy xuống, quanh khu vực này ở rất khó chịu nhiều năm rồi. Thực tế, chúng ta đang thực hiện xanh sạch đẹp, bảo vệ môi trường.

Khi môi trường bị ô nhiễm thế này thì người dân chúng ta sống gần như bị trói buộc vào môi trường quá nặng nề, khổ ải, ăn nhiều, uống thuốc nhiều cũng không lại được sức khỏe, vì môi trường tác động đến sức khỏe rất nhiều nhất là tuổi già và trẻ sơ sinh.

Nếu như nhà nước đầu tư vào cải thiện sông Tô Lịch, cải thiện sức khỏe cho nhân dân thì cực kỳ quý và chúng tôi đang mong chờ điều đó.

Tôi nghĩ phải xử lý ngay từ đầu nguồn, 2 bên nước thải chảy xuống, phải có cách nào đó để ngăn ô nhiễm từ đầu nguồn. Còn nếu cứ để thế này, 2 bên thải xuống thì lại ô nhiễm mà không giải quyết được vấn đề đâu”.

Thế nhưng, để một dòng sông hồi sinh, không chỉ cần máy xúc, xe chở bùn hay công nghệ hiện đại xử lý nước, mà còn cần một điều quan trọng hơn, đó là ý thức của con người. Chúng ta có thể nạo vét bùn hàng chục lần, đầu tư hàng trăm tỷ đồng để xử lý nước, nhưng nếu từng hộ dân vẫn xả thẳng nước thải sinh hoạt xuống sông, nếu rác vẫn vô tư bị vứt xuống lòng sông hoặc bờ kè, thì mọi nỗ lực rồi cũng sẽ trôi theo dòng nước đục.

Do đó, hồi sinh sông Tô Lịch không đơn thuần là làm sống lại một dòng nước, mà còn là “phép thử” đối với mỗi người dân Thủ đô…

Cải tạo sông Tô Lịch: Báo cáo thành phố trước 20/8

VOV.VN - Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố nghiên cứu phương án bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch theo trục đường Võ Chí Công.