Quy chế thi chọn học sinh giỏi: Đổi cũ thành mới

• Học sinh giỏi cấp quốc gia được vào thẳng ĐH

• Nhà giáo: Tâm, Tài và “miếng cơm manh áo”

“Từ năm 2012, học sinh đoạt giải Ba trở lên trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia sẽ được tuyển thẳng vào ĐH, CĐ, góp phần để học sinh giỏi yên tâm hơn khi tham gia các đội tuyển”. Đây là một nội dung được quan tâm trong dự thảo Quy chế thi chọn HSG do Bộ GD-ĐT công bố ngày 22/11.

Để chuẩn bị cho kỳ thi chọn học sinh giỏi (HSG) quốc gia năm 2012 sẽ diễn ra vào các ngày 11 - 12/1/2012, Bộ GD-ĐT đã đưa ra dự thảo Quy chế thi chọn HSG thay thế Quy chế hiện hành.

Nhiều quyền lợi của HSG quốc gia có thể được khôi phục

Theo Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD-ĐT), so với Quy chế thi chọn HSG hiện hành, dự thảo này có những điểm mới là chỉ quy định về thi chọn HSG cấp quốc gia bao gồm: Kỳ thi chọn HSG quốc gia THPT và kỳ thi chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế. Các cơ quan quản lý giáo dục địa phương, cơ sở quy định việc tổ chức kỳ thi chọn HSG cấp cơ sở theo tinh thần phân cấp quản lý giáo dục.

Trong kỳ thi chọn HSG quốc gia, tổ chức thi nói các môn Ngoại ngữ và thi thực hành đối với các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học là cần thiết; tuy nhiên, đây là việc làm mới, cần có lộ trình và giải pháp thích hợp qua các năm nên riêng năm 2012, việc thi thực hành mới chỉ áp dụng thi lý thuyết về thực hành.

Trong kỳ thi chọn đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế, tổ chức thi thực hành đối với các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học theo tinh thần đáp ứng cao nhất yêu cầu phù hợp về nội dung, thời gian thi thực hành trong các kỳ thi Olympic quốc tế.

Một điểm mới khiến nhiều học sinh và phụ huynh quan tâm là dự thảo Quy định về nguyên tắc việc tuyển thẳng vào ĐH, CĐ đối với các thí sinh đoạt giải trong kỳ thi chọn HSG quốc gia. Cụ thể:

Người học đoạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia và đã tốt nghiệp THPT được xét tuyển vào ĐH, CĐ theo đúng ngành và nhóm ngành quy định cho từng môn thi. Người học đoạt giải khuyến khích được tuyển thẳng vào CĐ theo đúng ngành và nhóm ngành quy định cho từng môn thi. Người học dự kỳ thi chọn đội tuyển Olympic được đặc cách xét tốt nghiệp THPT. Người học trong đội tuyển Olympic quốc tế và khu vực được tuyển thẳng vào các trường ĐH theo nguyện vọng đăng ký và được ưu tiên đi đào tạo ĐH ở nước ngoài bằng nguồn học bổng của Nhà nước.

Thực ra, Quy định này vốn từng được áp dụng. Tuy nhiên, từ kỳ thi tuyển sinh ĐH - CĐ năm 2007, Bộ GD-ĐT bỏ việc tuyển thẳng đối với các học sinh đoạt giải nhất, nhì, ba và khuyến khích trong kỳ thi HSG quốc gia để tránh tình trạng học lệch, học tủ đối với những thí sinh thuộc đối tượng này. Sau một thời gian thực hiện, quy định không tuyển thẳng HSG quốc gia cũng khiến nhiều HSG bị thiệt thòi và không còn mặn mà với việc tham gia đội tuyển quốc gia.

Việc bỏ quy định tuyển thẳng đã ảnh hưởng tiêu cực đến việc phát hiện và bồi dưỡng nhân tài. Chất lượng các kỳ thi HSG ngày càng đi xuống rõ rệt. Kết quả của các kỳ thi Olympic quốc tế trong những năm gần đây cũng xuống dốc nhanh chóng. Minh chứng rõ nhất là các kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế (IMO). Sau thành công ở IMO 2007 tổ chức tại Việt Nam, đoàn HSG Việt Nam được xếp hạng 3 toàn đoàn thì đến năm 2008, 2009 tụt lần lượt xuống xếp thứ 12 và 15. Năm 2010 xếp hạng 11/96, nhưng năm 2011, thành tích “thảm hại” nhất trong lịch sử tham gia giải đó là xếp hạng 31/101./.

Có nhiều lý do để giải thích cho việc khôi phục lại quy định tuyển thẳng đối với HSG quốc gia, trong đó lý do việc tuyển thẳng sẽ thúc đẩy học sinh yên tâm thi HSG quốc gia hơn. Hy vọng, sự đổi cũ thành mới này sẽ giúp nâng cao chất lượng kỳ thi HSG quốc gia năm 2012 và sẽ lập lại những kỳ tích tốt trong các kỳ thi quốc tế tới. (Thứ trưởng Bộ GD- ĐT Bùi Văn Ga).