Cho con học kỹ năng sống với mong muốn con tự lập

Tại Trung tâm Cá siêu quậy trên phố Lê Đại Hành (Hà Nội), mỗi ngày có tới vài chục trẻ em đến học kỹ năng sống (KNS). Chị Mai Phương Nga ở phường Vĩnh Hưng, Hà Nội có con trai 7 tuổi đang theo học KNS ở đây chia sẻ, chị cho con đi học KNS với mục đích để con được tiếp xúc với nhiều môi trường mới, con người mới và thử thách mới, giúp con bộc lộ ưu nhược điểm và cho con được phạm sai lầm theo đúng độ tuổi, từ đó con học được cách rút kinh nghiệm cho lần sau. Đến trung tâm dạy KNS, con được học rất nhiều kỹ năng như: giao tiếp ứng xử, phòng tránh hỏa hoạn và đuối nước, kỹ năng ghi nhớ đường về nhà và khi lạc đường,…

“Sau những buổi học KNS, cách cư xử của con đúng mực hơn. Con biết cách kiềm chế bản thân trước các thiết bị điện tử, con bỏ hẳn điện thoại, ti vi theo yêu cầu của mẹ mà không mè nheo. Con chuyển sang thích đọc sách và ham mê kể chuyện. Trong khả năng của mình, con biết cách bảo vệ bản thân trước người lạ. Con nhận thức được trách nhiệm của mình trong gia đình và việc học, dần vượt qua nhược điểm và nỗi sợ của chính mình”, chị Mai Phương Nga hào hứng cho hay.

Chị Trần Diệu ở Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội cho cả hai con trai theo học KNS. Chị Diệu chia sẻ, có thể do gia đình quá bao bọc, nghĩ con còn bé và cũng muốn xong việc nhanh nên lúc nào, việc gì bố mẹ cũng làm thay các con. Đặc biệt là cậu con trai nhỏ năm nay lên lớp 2, các cô đều nhận xét là con hay ăn vạ, tiết chế cảm xúc kém và rất khó rèn con. Vì thế, chị Diệu cho các con học KNS với mong muốn các con tự lập, tự giác, biết tự chăm sóc bản thân và chủ động hơn trong mọi chuyện.

Theo chuyên gia giáo dục Vũ Thu Hương, hiện nay, trẻ em học trong trường gần như chỉ được học lý thuyết, không có điều kiện để áp dụng kiến thức vào cuộc sống nên trẻ sẽ quên rất nhanh. Nhiều trẻ em sống ở thành thị không phân biệt được các loại rau, không nhận diện được con gà ngoài đời bởi không phải làm việc nhà. Trong khi đó, có những KNS rất quan trọng, chẳng hạn như kỹ năng thoát hiểm, khi gặp nguy hiểm thì tín hiệu nào để trẻ biết là mình sắp sửa có thể bị hại? Và làm thế nào để thoát khỏi tình huống nguy hiểm? Có khi chính trẻ tự đẩy mình vào tình huống nguy hiểm mà không biết. Bởi vậy, việc cho trẻ học KNS là rất cần thiết.

Những tiêu chí cần có của nơi dạy kỹ năng sống

Có cầu ắt có cung. Những năm gần đây, cùng với sự gia tăng nhu cầu cho con học KNS, rất nhiều trung tâm dạy KNS cũng nhanh chóng xuất hiện với muôn hình muôn vẻ. Nhiều phụ huynh như rơi vào ma trận khi đi tìm lớp học KNS cho con, bởi ở đâu cũng được quảng bá là tốt và chuẩn, thế nhưng chất lượng thực tế thì không biết thế nào.

Trao đổi về câu chuyện này, chuyên gia giáo dục Vũ Thu Hương cho hay, học KNS, các con phải được tự làm, tự trải nghiệm thì mới ngấm, do vậy, phụ huynh khi lựa chọn nơi học KNS cho con thì phải đặt tiêu chí an toàn lên hàng đầu. Đơn cử như học bơi, nếu trung tâm không có các biện pháp đảm bảo an toàn thì rất có thể các con sẽ bị đuối nước trong khi học bơi. Rồi tai nạn khi các con sử dụng dao kéo để nấu nướng, chế biến thức ăn,… Để đảm bảo tiêu chí an toàn, các trung tâm dạy KNS phải rất cẩn trọng khi xây dựng chương trình dạy, môi trường dạy và học, phải nghiên cứu kỹ càng từ bài học cụ thể cho đến dụng cụ dạy học và cả chất liệu làm nên các dụng cụ đó, và xem nơi đó giáo dục các con như thế nào, chăm sóc, quan tâm các con đến đâu,…

“Làm chương trình đào tạo KNS cho các con rất vất vả. Nếu không chuyên tâm, không làm với cường độ và sự tập trung tối đa thì rất có thể để xảy ra hậu quả lớn”, bà Hương nhấn mạnh.

Tiêu chí thứ hai của một trung tâm đào tạo KNS là kinh nghiệm. Một trung tâm đã hoạt động lâu năm và không để xảy ra sự vụ nào sẽ đáng tin cậy hơn rất nhiều những trung tâm tự phát mới mở chưa được kiểm chứng chất lượng qua thực tế. Tiêu chí kinh nghiệm rất quan trọng, bởi khi đã trải qua nhiều tình huống và có kinh nghiệm xử lý, trung tâm dạy KNS đó sẽ biết phải làm gì trong tất cả mọi trường hợp.

Thứ ba, phụ huynh cũng cần quan sát cơ sở vật chất, chú ý đến những vật phẩm, đồ dùng dùng để dạy KNS. Nhiều khi chỉ với những dụng cụ hết sức bình thường, đơn giản nhưng quan trọng là cách người ta sử dụng vật dụng đó để dạy các con ra sao. Với một trung tâm trắng trơn, không có đồ dùng, hoặc là trông quá sạch sẽ, bóng loáng thì mình phải đặt câu hỏi: Vậy họ dạy cái gì ở đây hay là chỉ dạy lý thuyết?

Thứ tư, phụ huynh nên để ý đến sự sắp xếp vật dụng một cách ngăn nắp ở trung tâm đó. Sau giờ học, các con phải được yêu cầu dọn dẹp, để đồ dùng vào đúng nơi quy định để rèn tính gọn gàng, chỉn chu cho các con. Đó cũng là một cách dạy KNS, để các con được tiếp cận với một môi trường nề nếp.

Thứ năm là chương trình đào tạo, bài giảng và mục tiêu của trung tâm đó phải rõ ràng. Người xây dựng chương trình đào tạo KNS phải có tâm, hiểu biết về chuyên môn và có kinh nghiệm. Và phụ huynh có thể kiểm chứng bằng cách đặt ra một số câu hỏi với những trẻ đang học ở trung tâm đó là sẽ có ngay câu trả lời về tính hữu hiệu và thành công của chương trình đào tạo KNS ở trung tâm đó.

Một tiêu chí quan trọng nữa là trong những người thực hiện chương trình dạy KNS, phải có người được tập huấn về y tế, biết sơ cứu, xử lý kịp thời những trường hợp đơn giản, như trẻ bị sứt chân, sứt tay, bị cảm,… “Nếu không cẩn trọng khi tìm nơi dạy KNS cho con, phụ huynh sẽ vô tình đưa con vào tình huống gặp nguy hiểm”, chuyên gia giáo dục Vũ Thu Hương cảnh báo.

Các trung tâm sẽ căn cứ vào từng độ tuổi để dạy những KNS phù hợp với độ tuổi đó như về giới tính, kỹ năng thoát hiểm, kỹ năng giao tiếp, tự phục vụ, tự bảo vệ, tư duy sáng tạo, làm việc nhóm, quản lý cảm xúc và giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhà,… Bên cạnh đó, còn có các kỹ năng cụ thể như: tự ăn uống, phòng tránh nguy hiểm, quản lý thời gian, sắp xếp đồ đạc và tham gia giao thông an toàn…

“Tuy nhiên, phải khẳng định rằng, tất cả trung tâm đào tạo KNS chỉ mang tính hỗ trợ, quan trọng nhất vẫn là cha mẹ phải luôn luôn chú ý giáo dục và rèn giũa các KNS cho con khi ở nhà, ở bất cứ nơi đâu. Nếu phụ huynh chỉ nộp tiền cho các trung tâm, sau đó bỏ mặc thì vài năm các con cũng quên hết”, chuyên gia giáo dục Vũ Thu Hương nhấn mạnh.

Trang bị kỹ năng sống cho bé trước khi vào lớp 1

VOV.VN - Chuyển từ mầm non sang tiểu học là một bước ngoặt lớn đối với các bé. Do đó, cùng với chuẩn bị tâm lý thì việc trang bị cho con những kỹ năng sống là điều hết sức cần thiết.