Bình đẳng để sáng tạo và cống hiến

Với tỉ lệ 24,4% nữ đại biểu Quốc hội, Việt Nam được xếp thứ 2 trong khối ASEAN về số phụ nữ tham gia chính trị, được Liên Hợp Quốc đánh giá là điểm sáng trong thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ với 5/8 mục tiêu cơ bản hoàn thành trước hạn, trong đó có mục tiêu về bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ.

Tuy nhiên, bình đẳng trong cuộc sống để bình đẳng trong sáng tạo và cống hiến mới thực sự là mục tiêu cao cả mà mỗi người phụ nữ trong xã hội hiện đại hướng tới.

Tỷ lệ nữ đại biểu Quốc hội tăng, chứng tỏ vị thế của phụ nữ Việt Nam ngày càng được nâng cao

Hơn 4 tháng sau ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, tháng giêng năm 1946, lần đầu tiên phụ nữ Việt Nam tự tay cầm lá phiếu bầu đại biểu Quốc hội, khẳng định vị thế bình đẳng của mình với nam giới trong việc thực hiện quyền làm chủ đất nước.

Nếu so với gần 150 năm sau ngày Cách mạng Tư sản Pháp, phụ nữ Pháp mới được đi bầu cử, hay một nước văn minh ở Bắc Âu như Thụy Sĩ, phải đến năm 1971 phụ nữ mới được đi bầu cử thì ở nước ta, quyền bình đẳng của phụ nữ đã sớm được luật pháp công nhận và tôn trọng.

Sự phát triển của đất nước suốt 7 thập kỷ qua có sự đóng góp vô cùng to lớn của phụ nữ. Những năm kháng chiến, phụ nữ Việt Nam tay cày tay súng, vừa sản xuất vừa đánh giặc, đất nước từng tôn vinh những nữ anh hùng lao động, nữ anh hùng lực lượng vũ trang với những chiến công lẫy lừng, xứng đáng cháu con Bà Trưng, Bà Triệu.

Hòa bình lập lại, đất nước vào mùa dựng xây, ngày càng nhiều phụ nữ thành công trên các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, giáo dục, kinh tế, ngoại giao. Tỷ lệ phụ nữ tham gia chính trị ngày càng nhiều, tiếng nói của phụ nữ ngày càng có vai trò quyết định đối với những vấn đề trọng đại của đất nước. Bình đẳng giới đã mở ra cơ hội cho phụ nữ phát huy sáng tạo, đóng góp công sức, trí tuệ cho đất nước.

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam là một trong những nước dẫn đầu về tỷ lệ phụ nữ tham gia các hoạt động kinh tế, xóa bỏ nhanh chóng khoảng cách giới trong 20 năm qua ở khu vực Đông Á.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả bước đầu thì việc thực hiện quyền bình đẳng đối với phụ nữ cũng còn nhiều hạn chế bất cập, nguy cơ bất bình đẳng giới vẫn còn tiềm ẩn. Khoảng cách giữa quy định của pháp luật và việc thực thi quyền bình đẳng giới còn khá lớn.

Tỷ lệ phụ nữ tham gia quản lý, lãnh đạo ở các cấp chỉ bằng 1/3 nam giới. Tỷ lệ nữ lao động phổ thông và công nhân chưa qua đào tạo cao gấp rưỡi nam giới, lao động nữ có trình độ cao đẳng, đại học trở lên chỉ bằng 42% so với lao động nam, thu nhập chỉ bằng 80% nam giới… Tỷ lệ lao động nữ thất nghiệp luôn cao hơn nam giới, nhất là với nhóm nữ lao động trẻ từ 15-29 tuổi. Đáng ngại hơn, phụ nữ luôn chiếm tỷ lệ cao trong các công việc dễ bị tổn thương và việc gia đình không được trả công.

Do những nhận thức, hành vi mang tính định kiến giới vốn dĩ tồn tại lâu đời trong xã hội “trọng nam khinh nữ” mà trong rất nhiều trường hợp, mặc dù đã có sự can thiệp của xã hội, phụ nữ vẫn luôn thiệt thòi, nhất là trong đời sống hôn nhân.

Kết quả nghiên cứu "Chất lượng dịch vụ tư pháp hình sự cho nạn nhân bạo lực gia đình” của Tổ chức Phòng chống tội phạm và ma túy Liên Hợp Quốc tiến hành năm 2011 đối với 900 phụ nữ Việt Nam là nạn nhân của bạo lực gia đình cho thấy, có 61% số vụ được hòa giải. Tuy nhiên, một nửa số vụ tái phạm ngay sau đó.

Bình đẳng là một trong những quyền cơ bản của phụ nữ một nước độc lập, tự do. Xóa bỏ bất bình đẳng giới là một trong những mục tiêu trong quá trình xây dựng xã hội văn minh, hiện đại. Nhưng bình đẳng giới không phải là hoán đổi vai trò theo kiểu “hôm nay em nấu cơm, quét nhà, rửa bát; ngày mai anh rửa bát, quét nhà, nấu cơm”; cũng không phải là sự tuyệt đối hóa bằng con số hoặc tỷ lệ 50/50.

Quyền bình đẳng của phụ nữ phải được giải quyết trên cơ sở các biện pháp tổng hợp về kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội, đặc biệt là sự chia sẻ, giúp đỡ nhau, tạo cơ hội cho phụ nữ  phát triển.

Nhưng muốn được bình đẳng, phụ nữ cần phải học. Học để có tri thức, kỹ năng nghề nghiệp, năng động sáng tạo, có lối sống nhân văn, nhân hậu, tự tin khẳng định mình. Chỉ có tự do, bình đẳng, phụ nữ mới thoát khỏi những rào cản mang tính định kiến của xã hội, mới có điều kiện phát huy sáng tạo cá nhân mà thể hiện được tài năng, nhiệt tình cống hiến ngày càng nhiều hơn cho đất nước./.