Tháng 4/2025, việc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) chặn hàng loạt video nhạc cách mạng trên nền tảng YouTube đã làm dấy lên tranh cãi gay gắt giữa các bên liên quan. Những video này bị VCPMC “block” (chặn) với lý do yêu cầu các chủ kênh và đơn vị sử dụng nội dung phải đóng thêm phí tác quyền. VCPMC khẳng định họ có đủ căn cứ pháp lý để chặn video và yêu cầu thanh toán đầy đủ các quyền tác giả, trong đó có quyền sao chép (Mechanical Right - MR) và quyền truyền đạt (Performing Right - PR).

Tuy nhiên, Công ty BH Media, đơn vị quản lý một số sản phẩm âm nhạc bị ảnh hưởng, đã phản đối quyết liệt cách làm của VCPMC. BHMedia cho rằng YouTube đã trả tiền tác quyền cho từng video được đăng tải, bao gồm quyền sao chép và quyền truyền đạt, nên việc VCPMC yêu cầu đóng thêm phí là không hợp lý và gây sức ép không cần thiết lên các nhà sáng tạo nội dung. BH Media cũng cáo buộc VCPMC có hành vi “tận thu”, gây khó khăn cho việc phổ biến âm nhạc cách mạng trên môi trường số.

BH Media tố VCPMC: Chặn video, thu phí trái thông lệ quốc tế

BHMedia đã gửi công văn đến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng nhiều cơ quan báo chí, cho rằng VCPMC đã cản trở việc phổ biến các ca khúc cách mạng trên các nền tảng số.

Họ dẫn chứng việc VCPMC chặn các ca khúc nổi tiếng như “Đoàn vệ quốc quân”, “Bài ca người lính” trên YouTube dù YouTube đã trả tiền tác quyền thông qua hệ thống quản lý nội dung CMS.

Theo BH Media, việc VCPMC tiếp tục yêu cầu các chủ kênh và đơn vị phải đóng thêm tiền cho quyền sao chép (MR) là “thu phí chồng phí”, trái với thông lệ quốc tế và làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thị trường âm nhạc số tại Việt Nam. Họ so sánh với các tổ chức quản lý quyền tác giả quốc tế như ASCAP, BMI (Mỹ), PRS (Anh) – những tổ chức này không áp dụng việc chặn video hoặc yêu cầu đóng thêm phí ngoài những khoản tiền YouTube đã trả.

BH Media cảnh báo rằng cách làm của VCPMC sẽ khiến các nhà sáng tạo, nhà sản xuất nội dung gặp khó khăn khi phải chịu chi phí tác quyền tăng cao, gây hạn chế trong việc sử dụng các tác phẩm âm nhạc của VCPMC, từ đó làm giảm sự lan tỏa và phát triển của âm nhạc cách mạng trên môi trường số.

Theo điểm a, khoản 3, điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ, các chủ sở hữu quyền tác giả không có quyền ngăn cấm các tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi sao chép tác phẩm chỉ để thực hiện các quyền khác theo quy định của Luật này. Ví dụ như sao chép video đăng lên YouTube chỉ nhằm mục đích phát video (truyền đạt tác phẩm) cho khán giả xem trên YouTube.

BH Media cho rằng quan điểm và mô hình cấp phép của VCPMC đang đề cao vai trò của các tác giả hơn. Trong khi các tổ chức tương tự VCPMC tại các các nước phát triển sẽ cân bằng quyền lợi giữa các tác giả với quyền lợi của các đơn vị đầu tư, sản xuất, phát hành…

"Thực chất mối quan hệ giữa tác giả với các nhà sản xuất, nhà phát hành là mối quan hệ cộng sinh, cùng phát triển. Nếu không có các đơn vị sản xuất, phát hành âm nhạc lên nền tảng YouTube các tác giả cũng không có nhiều tiền tác quyền. Chúng tôi luôn tôn trọng quyền tác giả, tuy nhiên, việc bảo vệ quyền tác giả trên môi trường YouTube tại Việt Nam cần được minh bạch và tuân thủ theo chính sách của nền tảng cũng như thông lệ quốc tế", ông Nguyễn Hải Bình, Giám đốc Công ty BH Media chia sẻ.

VCPMC lên tiếng

Phản hồi trước cáo buộc của BH Media, VCPMC cho rằng cách hiểu của BH Media về việc YouTube đã trả đầy đủ tiền tác quyền là chưa chính xác. Họ giải thích rằng, trên hệ thống CMS của YouTube, việc hiển thị quyền biểu diễn (PR) và quyền sao chép (MR) chỉ mang tính kỹ thuật, không đồng nghĩa với việc đã hoàn tất nghĩa vụ thanh toán đầy đủ cho quyền sao chép (Sync rights).

Theo VCPMC, quyền sao chép để tạo bản ghi âm, ghi hình và phát hành trên nền tảng số là quyền riêng biệt, người đăng tải và nhà sản xuất nội dung phải tự thực hiện việc xin phép và trả phí. Đây là quy định rõ ràng theo Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. VCPMC khẳng định việc thu thêm phí tác quyền từ các đơn vị sử dụng tác phẩm trên nền tảng số là hợp pháp, nhằm bảo vệ quyền lợi các tác giả và đảm bảo sự công bằng trong thị trường âm nhạc.

Ngoài ra, VCPMC cho biết việc so sánh với các tổ chức quốc tế như ASCAP hay BMI là thiếu cơ sở, vì các tổ chức này không quản lý quyền đồng bộ hóa (Sync) như VCPMC. Việc VCPMC yêu cầu thu phí bổ sung là phù hợp với đặc thù pháp lý và thị trường Việt Nam.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tổ chức đại diện quyền tác giả như VCPMC có quyền cấp phép và thu phí tác quyền đối với cả quyền sao chép và quyền truyền đạt khi các tác phẩm được sử dụng trên nền tảng số. YouTube có trách nhiệm trả tiền quyền truyền đạt và sao chép thông qua hệ thống CMS, nhưng không có nghĩa là YouTube đã trả đủ tất cả các quyền liên quan mà các đơn vị sử dụng tác phẩm cần phải thanh toán riêng biệt.

BH Media được xem là đối tượng phải thực hiện nghĩa vụ về quyền tác giả khi sử dụng, sao chép và phát hành tác phẩm trên YouTube, phải xin phép và trả tiền cho quyền sao chép. Việc BH Media phản đối VCPMC trong vấn đề này tạo ra sự mâu thuẫn và tranh luận về quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý trong lĩnh vực bản quyền trên nền tảng số.

VCPMC khẳng định việc so sánh với các tổ chức không quản lý đầy đủ các loại quyền tài sản thuộc quyền tác giả như VCPMC - tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả với ủy quyền rõ ràng và đầy đủ - là sai lệch và gây hiểu nhầm cho công chúng.

Do đó, VCPMC đã nộp hai đơn kiện tại tòa án đối với BH Media: một vụ kiện liên quan đến hành vi xâm phạm quyền tác giả, yêu cầu bồi thường thiệt hại liên quan đến 27 ca khúc thuộc thành viên VCPMC; vụ kiện thứ hai yêu cầu BH Media cải chính thông tin sai lệch và công khai xin lỗi vì đã phát ngôn gây tổn hại đến danh tiếng và uy tín của VCPMC.

Phía BH Media cho biết hiện chưa nhận được thông báo từ tòa án về các đơn kiện này, nhưng nếu có sẽ quyết tâm theo đuổi vụ việc đến cùng.

VCPMC thu hơn 393 tỷ đồng tiền bản quyền tác giả âm nhạc trong năm 2024

VOV.VN - Năm 2024, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) đã thu hơn 393 tỷ đồng tiền sử dụng quyền tác giả âm nhạc và chi trả hơn 256 tỷ đồng cho các tác giả.