Thái Bình nỗ lực đưa hát chèo trở thành di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại

Chèo là loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền Việt Nam, phát triển mạnh ở phía Bắc Việt Nam với trọng tâm là vùng châu thổ sông Hồng cùng hai khu vực lan tỏa là trung du miền núi Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Loại hình sân khấu này phát triển cao, giàu tính dân tộc. 

Từ bao đời nay hát chèo đã trở thành một loại hình sinh hoạt văn hóa nghệ thuật quen thuộc của người dân Việt Nam, nuôi dưỡng đời sống tinh thần dân tộc bởi cái chất trữ tình đằm thắm sâu sắc. Trong kho tàng văn hóa nghệ thuật dân gian dân tộc, chèo là một loại hình sân khấu kịch hát đậm đà tính dân tộc, với sự kết hợp nhuần nhuyễn của hàng loạt yếu tố: hát, múa, nhạc, kịch mang tính nguyên hợp vô cùng độc đáo.

Trải qua quá trình lịch sử lâu dài từ thế kỷ X đến nay, nghệ thuật chèo đã đi sâu vào đời sống xã hội Việt Nam. Chèo phản ánh đầy đủ mọi góc độ của người Việt: Tinh thần lạc quan, lòng nhân ái, yêu cuộc sống, lòng tự hào dân tộc... Bên cạnh đó, chèo cũng phê phán những thói hư, tật xấu, chống lại bất công, thể hiện những xúc cảm và tình cảm cá nhân của con người, phản ánh mối quan tâm chung của nhân loại: tình yêu, tình bạn, tình thương.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan triển khai lập Hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể đối với nghệ thuật Chèo Đồng bằng sông Hồng. Việc công nhận nghệ thuật hát chèo (đồng bằng sông Hồng) là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là rất cần thiết và cấp bách, đặc biệt trong bổi cảnh các loại hình nghệ thuật truyền thống nói chung, nghệ thuật hát chèo nói riêng đang dần bị lấn át bởi các hình thức giải trí hiện đại.

Công tác xây dựng hồ sơ là một quá trình nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng, sự trao truyền di sản, giá trị và chức năng di sản đối với cộng đồng. Bên cạnh sự quan tâm của nhà nước, của các cấp chính quyền, ngành Văn hóa thì nỗ lực của các nghệ nhân là yếu tố quyết định để chèo được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. 

Nghệ thuật chèo vẫn sâu rễ bền gốc trên mảnh đất Thái Bình, một trong những cái nôi của nghệ thuật chèo đồng bằng sông Hồng. Ở làng Khuốc, xã Phong Châu (Đông Hưng), các nghệ nhân với tình yêu chèo nồng nàn, luôn nỗ lực lưu giữ những làn điệu chèo cổ cùng các tích chèo quý thông qua việc truyền dạy nghệ thuật chèo cho con cháu.

Bên cạnh đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình cũng đã tạo điều kiện hỗ trợ một phần kinh phí, đồng thời cho giảng viên về hỗ trợ lớp học, tạo điều kiện để tổ chức lớp tại khuôn viên nhà thờ tổ chèo. Tất cả những động thái này là cần thiết để bảo vệ và phát huy một loại hình nghệ thuật sân khấu mang đậm bản sắc văn hóa của người Việt ở đồng bằng sông Hồng./.