Lực lượng chuyên săn tìm và bắn hạ UAV Nga

Khi Ukraine đang hối thúc phương Tây cung cấp thêm tên lửa Patriot và các hệ thống phòng không tiên tiến, lực lượng này đã thực hiện nhiệm vụ mà các hệ thống trị giá hàng triệu USD không thể làm được, đó là ngăn chặn mối đe dọa từ máy bay không người lái Nga trước khi chúng tấn công các thành phố của Ukraine.

Giữa màn đêm tĩnh mịch - Ivan, chỉ huy khẩu đội phòng không cơ động Ukraine nói lớn: "Có một chiếc đang hướng về phía này. Chúng ta sẽ cố gắng bắn hạ nó".

Trong vòng một tháng qua họ đã bắn hạ 7 chiếc UAV Shahed 136. UAV Shahed là một trong những UAV nguy hiểm nhất của Nga do có khả năng áp đảo hệ thống phòng không. UAV nàythường mang theo chất nổ và rất khó đánh chặn. Nga được cho là triển khai hàng nghìn UAV Shahed trên chiến trường mỗi tháng. Khi được phóng hàng loạt cùng với tên lửa đạn đạo, chúng có khả năng áp đảo những hệ thống phòng không tiên tiến nhất, khiến nhiều khí tài quân sự có giá trị lớn như chiến đấu cơ F-16 đối mặt với rủi ro nghiêm trọng.

Tầm quan trọng của UAV đối với Nga đã được thể hiện trong lễ duyệt binh nhân kỷ niệm 80 năm ngày Chiến thắng - ngày 9/5/2025. Lễ duyệt binh tại Moscow năm nay đánh dấu lần đầu xuất hiện của nhiều mẫu pháo tự hành và UAV tự sát do Nga phát triển. Trong những ngày gần đây, ngay cả khi hai bên bắt đầu nối lại đàm phán, UAV cảm tử vẫn bay rợp trời Ukraine, tiếp tục nhắm mục tiêu vào các căn cứ quân sự.

Nhiều loại vũ khí công nghệ cao của phương Tây, chẳng hạn như hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất có khả năng đánh chặn từng UAV Shahed và tên lửa đạn đạo của Nga, nhưng mỗi tên lửa Patriot có giá hàng triệu bảng Anh trong khi mỗi UAV Shahed chỉ có giá khoảng 26.000 bảng Anh. Do đó việc sử dụng tên lửa Patriot cho công việc này được coi là sự lãng phí nguồn lực lớn.

Hơn nữa, việc chuyển giao vũ khí của Mỹ đã chậm lại đáng kể trong vài tháng qua, kể từ khi Tổng thống Donald Trump quay trở lại nắm quyền Nhà Trắng. Các đối tác châu Âu hiện đang gặp nhiều kho khăn trong việc cung cấp thêm tên lửa cho Kiev. Trước thực tế này, các binh sỹ thuộc Lữ đoàn 115 của Ukraine đang tự tìm tòi cách tự bắn hạ máy bay không người lái.

Ukraine cải biên xe bán tải và súng máy

Các lực lượng Ukraine đã chuyển đổi xe bán tải thành phương tiện bắn hạ UAV bằng cách tháo dỡ 2 bên hông và cửa sau, thay thế bằng ghế xoay có bàn đạp để bắn súng máy 14,5 mm gắn trên xe. Xạ thủ chỉ cần ngồi trong xe và sử dụng súng máy. Màn hình ảnh nhiệt giúp theo dõi mục tiêu trên cao.

Cách đó vài mét, một người lính khác chiếu tia laser màu xanh vào máy bay không người lái đang bay tới, đánh dấu quỹ đạo của nó. Đạn phát sáng theo chùm tia. Một vệt màu vàng xé toạc màn đêm và những vỏ đạn rỗng rơi xuống đường băng. Vụ nổ kéo dài trong 24 giây.

Sau khi bắn hạ UAV, các binh sỹ Ukraine ngay lập tức thay đổi vị trí. Trên chiến trường, dù bắn trúng hay bắn trượt, một khi nổ súng, binh sỹ Ukraine sẽ trở thành mục tiêu cho cuộc tấn công đáp trả của Nga vì thế họ phải nhanh chóng ẩn nấp.

Nhiều mẫu UAV do Nga tự sản xuất có thể bay với tốc độ khoảng 200 km/giờ Nhưng phiên bản mới – Shahed 238 – có thể tăng gấp ba tốc độ tối đa đó, khiến nhiệm vụ của đơn vị đánh chặn UAV Ukraine trở nên phức tạp hơn. Loại máy bay không người lái này có thể thay đổi hướng bay và tốc độ giữa chừng, khiến chúng khó bị bắn hạ hơn.

“Điều thực sự khiến chúng tôi gặp khó khăn là UAV thay đổi tốc độ bay. Nếu tốc độ bay của chúng liên tục thay đổi, chúng tôi khó có thể thiết lập điểm đánh chặn và bắn trúng mục tiêu. Mọi việc không đơn giản”, Volodia, chỉ huy một khẩu đội phòng không cho biết.

“Mỗi bên đều đang thích nghi với cuộc chiến theo cách riêng của. Nga đã sửa đổi thiết kế bộ phận chứa nhiên liệu, động cơ hoặc sơn đen Shahed. Chúng tôi cũng phải điều chỉnh chiến thuật. Trong vài tuần qua, chúng tôi đã lắp màn hình ảnh nhiệt vào súng máy của mình”, Volodia lưu ý.

Công nghệ ảnh nhiệt không chỉ mở rộng phạm vi phát hiện lên đến 3km mà còn vô hiệu hóa các nỗ lực ngụy trang và cải thiện độ chính xác, giúp các xạ thủ bắn trúng những bộ phận quan trọng của UAV, chẳng hạn như động cơ.

Nhưng chiến trường đang thay đổi nhanh chóng. Khi Ukraine cải thiện khả năng phòng thủ, Nga đã tìm cách ứng phó bằng việc triển khai nhiều máy bay không người lái mồi nhử hơn, sử dụng thẻ SIM của Ukraine để định tuyến lại các chuyến bay sau khi vượt qua tiền tuyến và trang bị cho các hệ thống không người lái hệ thống tác chiến điện tử để đánh lạc hướng máy bay đánh chặn.

Đối với nhiều binh sỹ Ukraine, hy vọng về việc phương Tây tăng cường cung cấp vẫn còn rất xa vời. Các thành phố như Sumy, Kryvyi Rih hay Kharkov đang phải hứng chịu các cuộc không kích ồ ạt.

Đây là lý do tại sao Ukraine đang tìm cách mua thêm 10 hệ thống Patriot với giá 11,3 tỷ bảng Anh để bổ sung cho 8 hệ thống mà họ đang sở hữu. Hệ thống phòng không này được ưa chuộng rộng rãi do có khả năng theo dõi và đánh chặn máy bay, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo với độ chính xác cao.

Cho đến khi Ukraine tiếp nhận thêm vũ khí từ Mỹ và châu Âu, các đơn vị phòng không cơ động như Lữ đoàn 115 sẽ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đánh chặn máy bay không người lái của Nga.

Vì sao Ukraine không thể “đơn độc” đối phó Nga dù sản xuất vũ khí với mức độ kỷ lục?

VOV.VN - Trong những năm đầu tiên của cuộc xung đột, Ukraine đã phụ thuộc rất nhiều vào các loại vũ khí phương Tây để trang bị cho lực lượng của họ. Hiện giờ khi giao tranh ngày càng ác liệt, ngành công nghiệp quốc phòng của nước này đang nỗ lực sản xuất vũ khí với mức độ lớn chưa từng có.