Nga, Mỹ chưa nhất trí kế hoạch tiêu hủy vũ khí hóa học Syria

Tổ chức Giám sát vũ khí hóa học trên thế giới mới đây thông báo hoãn cuộc họp để thảo luận về kế hoạch phá hủy kho vũ khí hóa học của Syria. Thông báo này được đưa ra khi Damascus giao nộp cho Tổ chức này bản báo cáo chi tiết về kho vũ khí hóa học của mình.

Trụ sở OPCW (Ảnh: AFP)

Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) cho biết sẽ thông báo sớm nhất về ngày giờ tổ chức cuộc họp này.

Theo nguồn tin ngoại giao của AFP, cả Moscow và Washington đều chưa nhất trí được một dự thảo văn bản để mang ra thảo luận tại cuộc họp. OPCW đã phải hoãn cuộc họp này nhiều lần trong tuần qua.

Hội đồng điều hành gồm 41 thành viên của tổ chức này, trong đó bao gồm các đại sứ từ các quốc gia khác nhau có nhiệm vụ thảo luận về kế hoạch đã được Bộ trưởng Ngoại giao Sergey Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry thoả thuận sau ba ngày đàm phán tại Geneva tuần trước.

Theo kế hoạch, ngày 21/9, các nhà ngoại giao hàng đầu sẽ thảo luận về kế hoạch phá hủy cũng như loại bỏ các vũ khí hóa học của Syria vào giữa năm 2014. Điều này nhằm tránh cho một cuộc tấn công do Mỹ dẫn đầu chống lại Damascus với cáo buộc quân đội chính phủ Syria đã tiến hành một cuộc tấn công vũ khí hóa học giết chết hơn ngàn người trong tháng Tám. Trong khi đó, Damascus đổ lỗi cho phe đối lập là thủ phạm của các cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học.

Syria sẽ trở thành một thành viên của Tổ chức OPCW, có trách nhiệm thực hiện Công ước vũ khí hóa học. OPWC và thanh tra của Liên Hợp Quốc cũng được phép thanh sát ở bất kỳ địa điểm nào trong Syria.

Tuy nhiên, chưa rõ tổ chức nào sẽ được giao nhiệm vụ phá hủy các kho dự trữ vũ khí hóa học của Syria, mặc dù theo đề nghị của Nga, Mỹ “việc phá hủy nên được thực hiện ở bên ngoài Syria dưới sự giám sát của OPWC" sẽ thích hợp hơn.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Sergey Shoigu cho biết, Moscow chưa không có kế hoạch tiêu hủy kho vũ khí hóa học Syria trên lãnh thổ của mình. Trả lời hãng Interfax, ông Shoigu nhấn mạnh, "cần phải có một quyết định về vấn đề này". "Chúng tôi có nhà máy phá hủy vũ khí hóa học, nhưng giữa “sẵn sàng” và “quyết tâm" có một sự khác biệt lớn.

Tổng thống Syria Bashar Assad cho biết, trước đó ông đã cam kết với thỏa thuận vũ khí hóa học và cam kết sẽ bàn giao kho vũ khí hóa học của đất nước mình để tiêu huỷ. Để phá hủy kho vũ khí hóa học này, dự kiến sẽ tiêu tốn khoảng 1 tỷ USD và mất khoảng một năm để hoàn thành, ông nói thêm.

Số lượng vũ khí hóa học dự trữ của chính phủ Syria được cho là nằm rải rác ở 50 khu vực riêng biệt. Do đó, việc tiến hành tiêu hủy số vũ khí hóa học này trong bối cảnh vẫn diễn ra các cuộc xung đột là vô cùng nguy hiểm và tốn kém. Theo các chuyên gia không phổ biến vũ khí hủy diệt, cần xây dựng các cơ sở mới tại mỗi cơ sở vũ khí hóa học để tiêu diệt tất cả các chất độc hại.

Tuy nhiên, việc xây dựng, biên chế và quản lý hoạt động hàng chục cơ sở mới sẽ rất tốn kém. Các công ty nước ngoài ký hợp đồng tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria có thể sẽ phải chi rất nhiều tiền so với ước tính của ông Assad./.