Haiti nguy cơ rơi vào vòng xoáy bạo lực mới

Trong khi đó, chính phủ các nước lên án mạnh mẽ vụ ám sát, và khuyến cáo công dân tránh mọi hoạt động đi lại không thật sự cần thiết đến Haiti. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cũng dự định họp khẩn trong ngày hôm nay về tình hình tại quốc gia Caribe này.

Cảnh sát Haiti cho biết đã bắn chết 4 đối tượng và bắt giữ 2 người khác tình nghi liên quan vụ ám sát Tổng thống Moise. Ba cảnh sát bị các tay súng bắt giữ làm con tin cũng đã được giải thoát vào cuối ngày hôm qua.

Việc Tổng thống Moise bị ám sát làm gia tăng lo ngại nguy cơ vòng xoáy bất ổn mới tại quốc gia nghèo nhất Caribe thường xuyên phải chứng kiến các vụ bạo lực băng đảng và bất ổn chính trị này. Theo Thủ tướng lâm thời Claude Joseph, cảnh sát và quân đội vẫn đang kiểm soát tình hình.

Nhà lãnh đạo này đồng thời kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về vụ ám sát và khẳng định sẵn sàng làm việc với các đồng minh và đối thủ để đưa đất nước tiến lên: “Tôi kêu gọi người dân giữ bình tĩnh và tỉnh táo trong thời điểm khó khăn này. Chúng ta biết rằng Tổng thống Moise là một người đầy lòng dũng cảm. Mọi người, tất cả các thành phần của đất nước này phải đồng lòng để lên án và chống lại những gì vừa xảy ra. Hãy bình tĩnh, an ninh đất nước trong tầm kiểm soát, chúng ta hãy cùng nhau tìm kiếm sự hòa hợp để cùng nhau tiến lên, đảm bảo đất nước không rơi vào cảnh hỗn loạn.”

Tổng thống Moise, 53 tuổi, đã bị ám sát trong cuộc tấn công tại nhà riêng. Đệ nhất phu nhân Martin Moise cũng bị thương và hiện đã được đưa sang Mỹ để điều trị. Vụ ám sát là bước tiếp nối chuỗi bất ổn triền miên ở Haiti suốt một thời gian dài.

Nhiều chuyên gia lo ngại nguy cơ quốc gia vùng Caribe này sẽ rơi vào vòng xoáy bất ổn nguy hiểm. Lên án vụ ám sát là “khủng khiếp” và “bi thảm”, chính phủ Mỹ khẳng định sẵn sàng hỗ trợ đất nước Haiti đang trong khủng hoảng này.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nhấn mạnh: “Mỹ lên án mạnh mẽ vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise và Đệ nhất phu nhân Martin Moise. Những người cố đạt mục tiêu chính trị thông qua bạo lực và lật đổ nhà nước pháp quyền sẽ không thể ngăn cản được mong muốn và nguyện vọng của người dân Haiti về một tương lai tươi sáng hơn. Chúng tôi kêu gọi các nhà chức trách Haiti đưa những người có trách nhiệm ra trước công lý.”

Trong khi đó, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Liên minh châu Âu Joseph Borrell cho biết ông bị “sốc” về vụ ám sát Tổng thống Moise và cảnh báo điều này có thể kéo đất nước lún sâu hơn nữa vào tình hình mất ổn định. Một số quốc gia, trong đó có Canada đã khuyến cáo công dân tránh mọi hoạt động đi lại không thật sự cần thiết đến Haiti.

Tổng thống Cộng hòa Dominica Luis Abinader thì ngay lập tức thông báo đóng cửa biên giới với quốc gia láng giềng Haiti, đồng thời triệu tập cuộc họp khẩn các sĩ quan quân đội cấp cao để đánh giá tình hình.

Trong một tuyên bố chung, 15 quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cũng lên án mạnh mẽ vụ ám sát, đồng thời kêu gọi tất cả các bên “giữ bình tĩnh, kiềm chế và tránh bất kỳ hành động nào có thể góp phần gây thêm bất ổn.” Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc dự kiến họp khẩn ngay trong ngày hôm nay để thảo luận về tình hình. Kể từ năm 2019, Liên Hợp Quốc chỉ duy trì ở đây một phái bộ hỗ trợ chính trị, có nhiệm vụ tư vấn và hỗ trợ chính phủ Haiti trong nỗ lực tăng cường ổn định chính trị ở nước này./.