EU giữ nguyên giá trị hoặc mất uy tín với Iran

Việc Iran thông báo có kế hoạch làm giàu urani trở lại đang là chủ đề nóng ở Trung Đông và gây lo ngại về sự leo thang căng thẳng. Tuy nhiên, cả Iran và EU đều cho rằng động thái này không vi phạm Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).

Iran và EU đang bàn thảo giữ thỏa thuận hạt nhân. Ảnh: IRNA.

Theo thông báo gửi IAEA ngày 5/6, Iran sẽ có thể làm giàu urani lên 3,67% trong khuôn khổ Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA). Hiện nay, cơ sở hạ tầng của nhà máy điện Natanz đủ để đạt được các mục tiêu dài hạn, bao gồm dự án nhiều nghìn đơn vị phân chia đồng vị phóng xạ và đã được các nhà khoa học Iran xây dựng. Giám đốc cơ quan năng lượng nguyên tử của Iran Ali Akbar Salehi nhấn mạnh rằng Iran vẫn cam kết thỏa thuận hạt nhân cũng như sẽ khởi động và đẩy nhanh một số hoạt động trong khuôn khổ thỏa thuận.

Điều này cho thấy, Iran dường như đang mất niềm tin vào các đối tác EU trong thỏa thuận hạt nhân. Lãnh tụ tối cao Seyed Ali Khamenei nói rằng “những tuyên bố của một số quốc gia châu Âu dường như mong đợi Iran chịu đựng lệnh trừng phạt, ngăn chặn các hoạt động hạt nhân là nhu cầu tuyệt đối của Iran trong tương lai.” Ông Seyed Ali Khamenei tiếp tục khẳng định rằng phương Tây nhắm vào khả năng phòng thủ của Iran mà ông gọi là điểm mạnh của đất nước, bao gồm sự tiến bộ đáng tự hào về công nghệ hạt nhân và năng lượng tên lửa.

Lãnh tụ Seyed Ali Khamenei nhấn mạnh “Iran có năng lực phòng thủ tên lửa quan trọng nhất trong khu vực và chương trình tên lửa đảm bảo an ninh cho nước này. Kẻ thù phải biết nếu tấn công Iran một lần, Iran sẽ tấn công gấp mười lần.”

Đại giáo chủ Ayatollah Seyed Ali Khamenei. Ảnh: IRNA.

Đại sứ Iran tại Liên minh châu Âu Peiman Seadat cho biết, Kế hoạch hành động chung toàn diện là một thỏa thuận chiến lược nhằm thiết lập hòa bình ở Trung Đông và ở cấp độ quốc tế. Để giải quyết thỏa thuận này, châu Âu và các bên tham gia thỏa thuận cần có những hành động kịp thời và thống nhất. Đại sứ Iran cho biết thêm, kết quả của các năm ngoại giao đa phương đang ngày càng được ủng hộ, nhưng nếu EU không có can thiệp hiệu quả và kịp thời thì Kế hoạch hành động chung toàn diện sẽ suy yếu và mất đi độ tin cậy.

Trong một tuyên bố mới nhất, người phát ngôn về Chính sách đối ngoại EU, bà Federica Mogherini ̣̣cho biết, theo đánh giá sơ bộ của EU, các biện pháp mà Iran đã cam kết thực hiện trong các hoạt động hạt nhân không vi phạm Kế hoạch hành động chung toàn diện. Tuy nhiên, bà Federica Mogherini cho rằng các biện pháp như vậy trong điều kiện nhạy cảm hiện tại sẽ không giúp xây dựng niềm tin vào bản chất chương trình hạt nhân của Iran.

Còn Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng cho biết quyết định gần đây của Iran về các hoạt động hạt nhân không có nghĩa là họ đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với P5 + 1 và kêu gọi tất cả các bên tham gia thỏa thuận này không tiến tới leo thang. Tổng thống Pháp cho biết ông muốn Iran ở lại thỏa thuận và nhấn mạnh rằng 'không có dấu hiệu' cho thấy Iran đã vi phạm các điều khoản của thỏa thuận mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút khỏi hồi tháng trước./.