Động thái tăng hy vọng về cái bắt tay hòa giải Mỹ - Cuba

Những diễn biến tích cực này được đưa ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh Tổ chức các nước châu Mỹ diễn ra tại Panama vào ngày 10 và 11/4 tới.

Vốn là rào cản chính trong quá trình bình thường hóa quan hệ Mỹ- Cuba, nếu Mỹ dỡ bỏ Cuba ra khỏi danh sách bảo trợ cho chủ nghĩa khủng bố sẽ là một bước đột phá ngoại giao, hướng đến việc chấm dứt bất đồng hơn 5 thập kỉ qua với Cuba.

Phát biểu tại một cuộc họp báo hôm qua, Phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Ben Rhodes cho biết, Bộ Ngoại giao Mỹ sớm đưa ra khuyến nghị rằng Cuba nên được đưa ra khỏi danh sách bảo trợ cho chủ nghĩa khủng bố. Ông cũng không bác bỏ khả năng có thể đưa ra thông báo trong tuần này. Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua cam kết sẽ nhanh chóng có quyết định về việc đưa Cuba ra khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố ngay sau khi nhận được bản đánh giá từ Bộ Ngoại giao Mỹ.

Ông Obama bày tỏ tin tưởng, hai nước đang đứng trước một cơ hội thực sự để giải quyết vấn đề, đồng thời cho biết Mỹ sẽ tiếp tục thúc đẩy nội dung này.

Mỹ liệt Cuba vào danh sách các nước bảo trợ khủng bố từ năm 1982. Việc chưa có đột phá trong vấn đề này đang là một yếu tố cản trở đối với tiến trình khôi phục các mối quan hệ giữa Mỹ và Cuba. Dỡ bỏ Cuba ra khỏi danh sách sẽ giúp nới lỏng một số các giới hạn tài chính chống lại quốc đảo này. Tuy nhiên, một lệnh cấm vận lớn hơn của Mỹ nhằm vào Cuba chỉ có thể được dỡ bỏ, với sự chấp thuận của quốc hội. Những thông tin tích cực trong mối quan hệ song phương đưa ra trước thềm Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ diễn ra tại Panama vào ngày 10 và 11/4 tới.

Theo kế hoạch, Tổng thống Obama sẽ có một cuộc tiếp xúc với Chủ tịch Cuba Raul Castro bên lề hội nghị. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez Parrilla cũng để ngỏ khả năng có cuộc gặp tại hội nghị. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf cho biết: “Chúng tôi hy vọng sẽ diễn ra cuộc gặp giữa hai ngoại trưởng tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới. Chưa có lịch trình chính thức nhưng hiện chúng tôi thấy hội đủ các điều kiện để có thể tổ chức một cuộc gặp như vậy”.

Phía Mỹ trước đó bày tỏ hy vọng, hành trang của các nhà lãnh đạo Mỹ đến hội nghị thượng đỉnh lần này đó là một thỏa thuận giúp mở cửa trở lại Đại sứ quán tại hai nước. Tuy nhiên, trong một dấu hiệu cho thấy các hoạt động ngoại giao này sẽ không diễn ra nhanh như mong đợi, khi ông Ben Rốt cho biết Mỹ không hy vọng có thể tiến tới một thỏa thuận về việc mở cửa trở lại Đại sứ quán đúng thời điểm diễn ra hội nghị. Các nhà đàm phán của cả hai bên đều bày tỏ tin tưởng có thể đạt được thỏa thuận về việc mở cửa trở lại các đại sứ quán trong những tuần sắp tới, nhưng không nhất thiết phải trước Hội nghị thượng đỉnh.

Tổng thống Obama mặc dù bày tỏ hy vọng có thể sớm mở Đại sứ quán Mỹ tại Cuba, khởi động các liên lạc và trao đổi thường xuyên giữa hai nước về các vấn đề cùng quan tâm. Tuy nhiên, ông Obama hiện vẫn chưa đưa ra dấu hiệu nào về hướng quyết định cũng như khung thời gian cho quyết định này. Các quan chức Mỹ cũng khẳng định những nỗ lực dỡ Cuba ra khỏi danh sách bảo trợ khủng bố sẽ là giai đoạn cuối cùng.

Đúng như một quan chức Mỹ nhận định, đối với một quá trình 50 năm bất đồng giữa Mỹ và Cuba thì 3 tháng không phải là dài. Mặc dù còn nhiều rào cản trên con đường thực hiện hóa thỏa thuận đạt được giữa Mỹ và Cuba vào tháng 12/2014, nhưng việc các bên đều thể hiện thành ý hướng đến các cuộc đàm phán cho thấy triển vọng có thể chấm dứt những bất đồng kéo dài hàng thập kỉ qua. Dư luận đang hi vọng những cái bắt tay tại hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ lần này giữa nhà lãnh đạo hai nước sẽ tượng trưng cho sự hòa giải bắt đầu giữa hai nước./.