Nên bỏ quy định đăng ký ngành nghề kinh doanh

Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) sẽ tạo thuận lợi hơn cho hoạt động thành lập doanh nghiệp; nhiều quy định mới về doanh nghiệp nhà nước được xây dựng, khắc phục sự trì trệ, yếu kém của các đầu tàu kinh tế nhà nước…

Đây là một số điểm đáng chú ý được đưa ra tại Hội thảo Hoàn thiện Dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức hôm nay tại Hà Nội.

Điểm mới đáng chú ý trong Dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) là thủ tục thành lập doanh nghiệp thuận lợi hơn. 

Doanh nghiệp không cần phải đăng ký ngành nghề kinh doanh (trừ ngành nghề có điều kiện).

Như vậy, doanh nghiệp được kinh doanh những gì pháp luật không cấm, thay vì chỉ được kinh doanh những ngành nghề đã đăng ký như trong Luật Doanh nghiệp 2005. Điều này giảm thiểu rủi ro và giảm chi phí cho doanh nghiệp khi thay đổi ngành nghề kinh doanh. Ngoài ra, với các quy định mới trong Luật Doanh nghiệp sửa đổi, thời gian làm thủ tục sẽ giảm một nửa so với hiện nay, từ đó kỳ vọng Việt Nam có thể tăng 40-50 bậc trên bảng xếp hạng về tạo thuận lợi gia nhập thị trường.

Tuy nhiên, một số chuyên gia lo ngại việc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mà không ghi quy định ngành nghề kinh doanh có thể làm khó cho công tác quản lý.

Luật sư Đinh Nhật Quang, Văn phòng Luật Sư Leadco cho rằng: “Chúng ta cần có quy định để Chính phủ ban hành chi tiết ngành, nghề kinh doanh có điều kiện kèm theo mã số ngành đó. Điều này giúp cơ quan quản lý Nhà nước và nhà đầu tư tránh được rủi ro đáng tiếc, như trường hợp cấp phép nuôi gián đất ở Bắc Ninh mới đây: Hệ thống pháp luật hiện tại thì các điều kiện đo được quy định rải rác ở các văn bản khác nhau. Nhà đầu tư thực sự khó khăn khi muốn biết ngành nghề kinh doanh của mình có phải là có điều kiện hay không. Tôi cho rằng chúng ta nên tập hợp lại thành một văn bản những ngành nghề kinh doanh để nhà đầu tư biết”. 

Một điểm đáng chú ý khác của dự thảo Dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) lần này là dành 1 chương về doanh nghiệp Nhà nước. Theo đó, doanh nghiệp Nhà nước chỉ tập trung hoạt động trong ngành, nghề chính; kinh doanh đầy đủ theo cơ chế thị trường và cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp khác; đặc biệt là phải kinh doanh có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp Nhà nước phải thường xuyên báo cáo cơ quan chủ sở hữu các báo cáo tài chính được kiểm toán độc lập, nhằm tạo sự công khai, minh bạch để các cơ quan nhà nước và người dân giám sát.

Tiến sỹ Nguyễn Đình Cung, quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương cho rằng: “Một vấn đề chúng tôi cho rằng Luật Doanh nghiệp sửa đổi có thể xử lý được là tăng cường giám sát nội bộ chủ sở hữu và giám sát bên ngoài. Giám sát bên ngoài rõ ràng phải tăng cường công khai, minh bạch hóa thông tin. Thiết kế của Luật Doanh nghiệp này lấy đúng chuẩn mực của công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Yêu cầu các doanh nghiệp sở hữu 100% vốn Nhà nước phải công bố thông tin và công khai hóa thông tin đúng chuẩn mực như vậy. Tôi hy vọng đây là bước tiến tạo ra áp lực thị trường nhiều hơn cho các doanh nghiệp này hoạt động”.

Hội thảo cũng dành nhiều thời gian lấy ý kiến đóng góp của các chuyên gia kinh tế, luật sư… về các nội dung khác như vấn đề vốn, mô hình quản trị doanh nghiệp, giải thể doanh nghiệp... Dự kiến, Dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp tới./.