Kinh tế tuần hoàn, giải pháp để nâng cao chuỗi giá trị lúa gạo ở ĐBSCL
VOV.VN - Chiều 8/4 tại Cần Thơ, Bộ NN&MT, Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế IRRI và Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam đã phối hợp tổ chức diễn đàn tăng cường chuỗi giá trị rơm rạ, hỗ trợ Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL.
Vùng ĐBSCL chiếm 50% sản lượng lúa gạo cả nước và 90% lượng xuất khẩu, đóng vai trò then chốt trong an ninh lương thực quốc gia. Tuy nhiên, việc sản xuất lúa gạo đang đối mặt với nhiều thách thức như gia tăng năng suất, duy trì chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Theo các khảo sát, hiện nay có khoảng 70% rơm rạ ở ĐBSCL vẫn được đốt, chỉ có 10% được sử dụng cho các mục đích khác. Việc đốt rơm rạ không chỉ gây lãng phí nguồn tài nguyên mà còn ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khỏe người dân.
Báo cáo định hướng chiến lược quản lý rơm rạ trong Đề án 1 triệu hecta, ông Lê Thanh Tùng, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam cho biết, mục tiêu của Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp nhằm tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững của ngành lúa gạo thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam với quốc tế.
Ông Lê Thanh Tùng cho biết, nông nghiệp tuần hoàn là một trong các tiêu chí quan trọng tăng thu nhập, tăng bền vững và giảm phát thải. Vì vậy, giải pháp quản lý rơm rạ hiện nay là tăng cường thu gom và tận dụng rơm rạ cho các mục đích khác như làm phân bón hữu cơ, nguyên liệu sản xuất, chăn nuôi. Cùng với đó là ứng dụng công nghệ mới như sấy, ủ phân, sản xuất vật liệu xây dựng từ rơm rạ để nâng cao giá trị và hiệu quả sử dụng. Đồng thời xây dựng mô hình nông nghiệp tuần hoàn, tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ để tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng. Bên cạnh đó, đẩy mạnh cơ giới hóa trong thu gom và xử lý rơm rạ để tăng hiệu quả và giảm chi phí.
Theo ông Lê Thanh Tùng, nếu không di chuyển rơm rạ khỏi đồng ruộng sẽ khó đạt được mục tiêu của Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, giảm phát thải khí nhà kính. Vì vậy, cần có những giải pháp và lộ trình cụ thể, hợp lý, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương để triển khai việc quản lý rơm rạ. Cùng với đó là xây dựng cơ sở dữ liệu và thông tin về công nghệ hỗ trợ nông nghiệp tuần hoàn, đặc biệt là đối với lúa gạo ở ĐBSCL. Bên cạnh đó, ưu tiên phát triển và áp dụng các công nghệ xử lý rơm rạ hiệu quả về mặt kinh tế, xã hội và môi trường.
Ông Lê Thanh Tùng nói: "Chúng ta phải nhìn quản lý rơm rạ này ở góc độ của nông nghiệp tuần hoàn, bên cạnh góc độ của Đề án 1 triệu hecta thì chúng ta thấy nó ra nhiều vấn đề hơn là cái việc mà chúng ta chỉ nhìn ở góc độ di chuyển rơm đi khó quá, bỏ trên bờ đê cũng không được, bỏ trong cái sân cũng không được, đốt thì các anh không cho. Bây giờ nhìn ở nhiều góc cạnh, do đó chúng tôi muốn trình bày thêm khía cạnh khác".
Tại diễn đàn, các chuyên gia, doanh nghiệp, địa phương đã chia sẻ nhiều ý kiến và đề xuất các giải pháp cụ thể, hướng tới mục tiêu sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên rơm rạ, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất lúa gạo, cải thiện môi trường và tăng thu nhập cho nông dân. Cùng với đó là những giải pháp, công nghệ xử lý rơm rạ được giới thiệu như: công nghệ và mô hình kinh doanh dịch vụ cuốn rơm; Sử dụng rơm trong chuỗi nông nghiệp tuần hoàn; công nghệ và tiềm năng kinh tế của sản xuất sản phẩm năng lượng từ rơm; xây dựng mô hình trồng nấm và lợi ích kinh tế tăng thêm từ nấm.
Hiệu quả từ những công trình thủy lợi ngăn mặn giữ ngọt ở ĐBSCL
VOV.VN - Trong những năm gần đây, các công trình thủy lợi được đầu tư tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã phát huy hiệu quả rõ rệt, giúp người dân vượt qua khó khăn do tình trạng xâm nhập mặn vào mùa khô.
