Họp Ban chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến nay, các địa phương đã thành lập Ban chỉ đạo, tổ chức ký kết quy chế phối hợp giữa các tỉnh có liên quan để theo dõi, kiểm soát tàu cá của mình thường xuyên hoạt động trên địa bàn của tỉnh khác. Hệ thống giám sát tàu cá đã được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương để theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển, ngăn chặn, xử lý các hành vi khai thác IUU, đặc biệt là hành vi vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Đặc biệt, các lực lượng thực thi pháp luật trên biển tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các khu vực vùng biển trọng điểm.

Từ quý 4/2021 đến nay đã kiểm tra, kiểm soát gần 80 nghìn lượt tàu cá; ngăn chặn, yêu cầu trên 200 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài quay về vùng biển Việt Nam. Tuy nhiên, tỉ lệ các vụ việc được xử lý còn thấp so với thực tế và chưa đồng đều giữa các địa phương, đặc biệt là các hành vi vi phạm khai thác IUU như: không ghi, nộp nhật ký khai thác, không duy trì hoặc ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá, khai thác sai vùng, sử dụng nghề, ngư cụ khai thác bị cấm…Việc tổ chức kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, lao động trên tàu cá, kiểm soát sản lượng khai thác, truy xuất nguồn gốc tại nhiều địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu.

Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản đề nghị: “Các tỉnh, địa phương ven biển cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở (xã/phường/thị trấn); Khẩn trương rà soát, thực hiện cấp Giấy phép khai thác thủy sản, Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá. Hoàn thành việc lắp đặt thiết bị VMS và khai thác, sử dụng có hiệu quả Hệ thống giám sát tàu cá để quản lý hoạt động của tàu cá địa phương trên biển.Thực hiện nghiêm túc, đúng quy định việc kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản từ khai thác, truy xuất nguồn gốc thủy sản”.

Cho rằng vẫn còn tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam đề nghị, cần có chế tài mạnh, xử lý nghiêm hành vi này: “Tôi đề nghị cần rà soát các chế tài để có thể xử phạt một cách nghiêm khắc. Chúng ta đã có nhiều chế tài rồi nhưng trong xử phạt tài công (thuyền trưởng) chưa có. Ở nước ngoài người ta chỉ phạt tài công, không quan tâm chủ tàu là ai. Tài công có thể bắt đi tù luôn, ngư dân chỉ phạt tiền, bởi đi biển chỗ nào nhiều cá, chỗ nào vùng biển của ta, chỗ nào là vùng biển nước ngoài thì tài công biết rõ. Hiện việc xử phạt tài công chưa đủ mức răn đe. Tôi đề nghị phải có chế tài xử phạt thật nặng ông tài công, nếu vi phạm không cho hành nghề nữa”.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định việc gỡ thẻ vàng, tuyệt đối không để EC rút “thẻ đỏ” là rất cấp bách, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đến đời sống của ngư dân, ngành xuất khẩu thuỷ sản cũng như uy tín, thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế.  Nêu rõ, những kết quả đạt được là chưa đáp ứng yêu cầu và cho rằng đây là vấn đề lớn, nếu không khắc phục được thì không những không gỡ được thẻ vàng mà còn có nguy cơ bị nâng lên cảnh báo “thẻ đỏ”. Theo Phó Thủ tướng, khâu tổ chức thực hiện của các địa phương, đặc biệt ở cơ sở có vai trò quyết định. Chính vì vậy, thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu, các địa phương khẩn trương chỉ đạo các tổ chức, cơ sở, đội nhóm và từng ngư dân phải khắc phục bằng được những tồn tại trong thời gian sớm nhất.

“Tôi đề nghị, các địa phương khẩn trương có văn bản chỉ đạo tới các tổ chức, cá nhân, các đơn vị cơ sở của mình. Tôi đề nghị đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch các đồng chí dự hội nghị trong ngày hôm nay có văn bản chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho các xã, xã thì các đồng chí có văn bản giao cho các tổ, đội, các tổ chức để chúng ta thực hiện 4 cái tồn tại mà tôi phân tích. Thứ hai các đồng chí thành lập Đoàn kiểm tra do đồng chí Phó Chủ tịch phụ trách, trong đó có các sở, ngành liên quan để thực hiện kiểm tra các cơ sở trên địa bàn của mình liên quan đến lắp đặt, giám sát hành trình, liên quan đến cấp phép giấy tờ, nhật ký, sổ sách truy xuất nguồn gốc… các đồng chí cho kiểm tra và kiểm tra thì đề nghị các đồng chí xử lý thật nghiêm sai phạm” - Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị, các lực lượng cảnh sát biển, biên phòng, kiểm ngư, công an các địa phương đẩy mạnh tuần tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trên biển và tại các cảng cá. Đồng thời, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền đề ngư dân hiểu rõ rủi ro, tác hại, từ đó nâng cao ý thức trong chống khai thác hải sản trái phép, không khai báo và không theo quy định./.