Giải pháp mới của NHNN có giúp thu hẹp chênh lệch giá vàng?

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Quang Dũng cho biết, nhằm đảm bảo thực hiện thành công mục tiêu bình ổn thị trường theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, NHNN sẽ thực hiện bán vàng trực tiếp cho 4 ngân hàng thương mại nhà nước để các ngân hàng này bán vàng trực tiếp tới người dân. Mục tiêu là sớm thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng ở trong nước và thế giới về mức phù hợp và bền vững.

Bắt đầu từ (3/6, các chi nhánh tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước thực hiện bán vàng SJC. Các ngân hàng khẳng định, sẽ đáp ứng mọi nhu cầu mua vàng SJC của người dân. Mức giá bán là thống nhất giữa 4 ngân hàng và hoàn toàn công khai. Khi người dân đến ngân hàng thương mại Nhà nước để mua vàng SJC cần mang theo căn cước công dân hoặc giấy tờ tùy thân, rồi làm thủ tục theo hướng dẫn tại quầy giao dịch. Sau khi thống nhất số lượng mua, giá mua và đáp ứng các yêu cầu sẽ nhận vàng mang về.

“Các ngân hàng thương mại sẽ căn cứ theo giá mua được từ Ngân hàng Nhà nước, cộng với chi phí tối thiểu để xác định ra giá bán cho người dân. Trong hoạt động kinh doanh vàng này, chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ chính trị nhằm bình ổn thị trường vàng trong nước và không đặt mục tiêu lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh vàng”, ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam cho biết.

Đối với quyết định dừng đấu thầu vàng, thay vào đó, thực hiện bán vàng trực tiếp cho 4 ngân hàng thương mại nhà nước, để các ngân hàng này bán vàng trực tiếp tới người dân, nhiều chuyên gia cho rằng, đây là bước đi đúng đắn của cơ quan quản lý nhằm ngăn chặn hành vi đầu cơ, thao túng thị trường vàng. Động thái tăng cung vàng ra thị trường thông qua các phiên đấu thầu thời gian qua rất có thể tạo cơ hội để giới đầu cơ ôm vàng và bán lại cho người dân giá cao hơn, gây tổn thất đến dự trữ ngoại hối, không giảm được chênh lệch giá vàng mà lại mang lợi cho giới đầu cơ.

Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, việc đấu thầu vàng đã thu hẹp bớt khoảng cách vàng trong nước và thế giới, tuy nhiên, kết quả chưa nhiều: “Khoảng cách giữa giá vàng miếng SJC có giảm từ khoảng 18-19 triệu xuống còn 16-17 triệu nhưng khoảng cách này vẫn khá lớn, mức giảm vẫn chưa như mong muốn”.

Trong bối cảnh này, các biện pháp hành chính trở nên đặc biệt cấp thiết để đảm bảo sự minh bạch và ngăn chặn thao túng giá. Thanh tra thị trường vàng, phối hợp các bộ, ngành liên quan như Bộ Tài chính, Bộ Công an, yêu cầu doanh nghiệp hoạt động kinh doanh vàng sử dụng hóa đơn điện tử, điều tra hành vi thao túng... Như vậy, sẽ không tốn dự trữ ngoại hối mà có thể mang tới hiệu quả cao tức thì. Ngoài việc sử dụng các biện pháp hành chính, công cụ tiền tệ như lãi suất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các loại bong bóng tài sản, bao gồm cả vàng.

Ngày 29/5, trong phiên làm việc của Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng thông tin, sau 9 đợt đấu thầu vàng gần đây (cung ứng 48.500 lượng vàng SJC, tương đương hơn 1,8 tấn vàng), chênh lệch giá vẫn không được giảm như kỳ vọng. Theo đó, NHNN quyết định dừng đấu thầu, tiếp tục đánh giá tình hình, tìm ra nguyên nhân và xây dựng phương án mới bắt đầu triển khai từ 3/6.

“Để thu hẹp chêch lệch giá vàng là nhiệm vụ rất thách thức trong bối cảnh giá vàng thế giới liên tục biến động cao, những biến động trên thị trường vàng cũng không loại trừ hành vi đầu cơ, găm giữ, đẩy giá”, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết.

Việc giao dịch qua 4 ngân hàng thương mại nhà nước, định danh từng người mua, đồng thời xuất hóa đơn điện tử 100% sẽ giúp xác định rõ cung/cầu thực sự của thị trường. Thời gian qua, Công ty SJC thường xuyên niêm yết giá vàng hàng ngày cao hơn thế giới khoảng 18 triệu đồng/lượng. Theo nhiều chuyên gia, nếu với lý do, giá vàng SJC tăng theo giá vàng thế giới, thì nhìn lại từ tháng 11/2023 đến hết tháng 2 vừa qua, trong khi giá vàng thế giới đi ngang thì giá vàng SJC lại tăng gần 13%. Từ tháng 4 đến nay, giá vàng thế giới đi ngang, thậm chí giảm 1,7% nhưng giá vàng SJC lại tăng hơn 5%.

Trong bối cảnh NHNN và các cơ quan nhà nước đang rất quyết liệt thu hẹp chênh lệch giá vàng, lãi suất huy động VND lại đang nhích tăng, các chuyên gia đánh giá, bong bóng giá vàng chắc chắn sẽ giảm bớt. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo người dân phải rất tỉnh táo khi mua vàng ở thời điểm này để tránh thua lỗ. Nếu thực sự có nhu cầu, người dân có thể đến giao dịch vàng tại 4 ngân hàng lớn, vừa yên tâm về chất lượng, cũng vừa gián tiếp giúp Nhà nước làm minh bạch và bình ổn thị trường vàng.