Giải pháp cho sự lãng phí quy hoạch
VOV.VN - Đại biểu Quốc hội TP.HCM - Trương Trọng Nghĩa cho rằng, vấn đề quy hoạch không phải chỉ có nhà nước mà còn là của người dân, bởi mục tiêu hướng tới là sự phát triển chung của địa phương và cả nước, trong quá trình quy hoạch sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi hiện hữu của người dân.
Trong bài 1 của loạt bài về lãng phí quy hoạch “treo” tại TP.HCM, nhóm phóng viên VOV đã điểm lại một số dự án được quy hoạch hàng chục năm vẫn bỏ không, gây nhiều khó khăn cho cuộc sống của người dân. Bài 2 sẽ đưa ra những nhận định của các chuyên gia, nhà quản lý cũng kiến nghị đề xuất nhằm chấn chỉnh tình trạng lãng phí quy hoạch.
Chất lượng quy hoạch có vấn đề
Đại biểu Quốc hội TP.HCM - Trương Trọng Nghĩa cho rằng, vấn đề quy hoạch không phải chỉ có nhà nước mà còn là của người dân, bởi mục tiêu hướng tới là sự phát triển chung của địa phương và cả nước, trong quá trình quy hoạch sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi hiện hữu của người dân.
Đại biểu Nghĩa thẳng thắn nhìn nhận qua 2 nhiệm kỳ là đại biểu HĐND TP.HCM, ông nhận thấy quy hoạch là công tác còn yếu kém, làm chậm sự phát triển và chưa được như kỳ vọng. Trong đó, yếu tố chủ quan là chưa chú trọng đào tạo nhân lực làm công tác quy hoạch. Khi còn là đại biểu HĐND TP khóa IV, ông Nghĩa đã trao đổi về vấn đề bán đảo Bình Quới – Thanh Đa. Một khu vực rộng lớn như vậy sau gần 30 năm vẫn không có gì thay đổi, đó là sự lãng phí tài nguyên, khiến nhân dân bức xúc.
Theo đại biểu Nghĩa: "Không chỉ khu vực đó mà một số nơi khác như ở Củ Chi có Safari cũng quy hoạch "treo", dự án này nếu làm tốt thì sẽ đóng góp vào chỉ tiêu mảng xanh của đô thị và giúp huyện Củ Chi phát triển. Nhưng nếu chúng ta "treo" lâu quá thì thành ra bức xúc, rồi địa phương và người dân lại thấy hay là bỏ quy hoạch này đi. Huyện Bình Chánh cũng vậy, rất nhiều vùng đất ở TP đang bị quy hoạch "treo".
Nhiều chuyên gia cho rằng có những dự án bị kéo dài do cơ chế giao đất kiểu “xin – cho” và chỉ định thầu thay vì đấu thầu. Thêm nữa, sau khi phê duyệt dự án, các cơ quan quản lý cũng không thường xuyên kiểm tra tiến độ triển khai của các chủ đầu tư để sớm có giải pháp xử lý kịp thời. Nhiều nhà đầu tư khi làm thì “xin” đất rất nhiều nhưng chất lượng của việc quy hoạch có vấn đề, hoặc không đủ năng lực tài chính.
Ông Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhận định: "Điều quan trọng là những người làm quản lý phải nắm chắc quá trình đầu tư. Phải có chế tài rất cụ thể cho từng chủ đầu tư, có các biện pháp như phạt, thu hồi đất... Tất cả những điều này nằm trong cơ chế chính sách, phải hết sức chặt chẽ, không để nhà đầu tư lợi dụng chính sách để đầu cơ".
Tháo gỡ bất cập trong công tác quy hoạch
Theo ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, các quy hoạch phân khu 1/2.000 trên địa bàn TP đều có sự tư vấn, góp ý kiến của Sở Quy hoạch - Kiến trúc trước khi các địa phương ký ban hành. Tuy nhiên, đa số quy hoạch đều rập khuôn vào ranh hành chính của từng quận huyện, cắt khúc. Điều này dẫn đến các đồ án quy hoạch khó thực hiện do không có nguồn lực cũng như không khả thi, dẫn đến quy hoạch “treo” là tất yếu.
Theo quy định của luật, định kỳ 5 năm sẽ phải rà soát quy hoạch chung, 3 năm rà soát quy hoạch phân khu 1/2.000 và 10 năm rà soát quy hoạch cấp tỉnh. Tuy nhiên, tiến độ rà soát rất chậm, qua loa đại khái, không thực chất nên quy hoạch “treo” vẫn “treo”.
Ngoài ra, ông Châu cũng đặt vấn đề có tiêu cực trong việc điều chỉnh quy hoạch: "Quy hoạch đó có thể chưa phù hợp hoặc sau khi có quy hoach thì một thời gian sau mới bộc lộ bất cập hoặc cho thấy sự không khả thi, khi đó chúng ta phải điều chỉnh quy hoạch. Nhưng phải khắc phục được tình trạng là trong thời gian vừa qua, có trường hợp, có dự án, có nơi, việc điều chỉnh quy hoạch nhằm lợi ích của ai đó".
Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết, theo quy định của pháp luật, quy hoạch cấp tỉnh phải phù hợp với quy hoạch vùng và quy hoạch quốc gia. Tuy nhiên, hiện tại chúng ta chưa thực hiện đồng bộ việc này. Thêm vào đó, các hướng dẫn của bộ ngành cũng chưa đầy đủ nên chắc chắn sẽ gặp khó khăn trong quá trình triển khai quy hoạch của TP.HCM nói riêng và các địa phương nói chung. Để tháo gỡ vấn đề này, nếu chờ hoàn thiện hết rồi mới triển khai thì sẽ rất chậm. Do đó, ông Mãi kiến nghị Chính phủ, các cơ quan Trung ương có sự quan tâm với TP.HCM.
"Trong khi chờ có quy hoạch quốc gia, việc góp ý cho nhiệm vụ quy hoạch cũng như triển khai quy hoạch trong thời gian tới thì quá trình đó cũng được tích hợp các định hướng phát triển của quốc gia, của các ngành đối với TP.HCM. Đây là vấn đề sẽ giải quyết về mặt kỹ thuật nhưng cần đồng bộ với yêu cầu tích hợp và đúng với vị trí đô thị đặc biệt, trung tâm của vùng và cả nước" - Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi nhấn mạnh.
Có thể nói, chất lượng quy hoạch và chất lượng thực hiện quy hoạch là nguyên nhân dẫn đến quy hoạch “treo”, dự án “treo” gây lãng phí tài nguyên đất đai. Để giải quyết tình trạng này, cần có tầm nhìn dài hạn trong quy hoạch và quá trình thực hiện phải phối hợp đồng bộ giữa Trung ương và địa phương, đảm bảo thực hiện nghiêm, không xảy ra vi phạm, tiêu cực./.
