Giá cam sành chạm đáy, cảnh báo từ việc tăng diện tích ngoài quy hoạch

Thông thường vào mùa nắng nóng như hiện nay, nhu cầu sử dụng nước giải khát tăng cao, kéo theo giá cam sành tăng mạnh. Tuy nhiên, từ sau Tết nguyên đán đến nay giá cam sành trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long liên tục sụt giảm khiến nhiều hộ trồng cam điêu đứng vì thua lỗ năng.

Hiện tại, giá cam xô được thương lái thu mua tại vườn chỉ ở mức từ 3.000 - 4.000 đồng/kg, đây là giá bán thấp nhất từ trước đến nay. Thậm chí, nhiều vườn ngoài hợp tác xã các thương lái không mua.

Bà Lê Thị Hường, một nông dân trồng cam ở huyện Trà Ôn than thở: “Đầu năm 2022 cam rất có giá, đến cuối năm 2022 giá bắt đầu xuống. Ở Hà Nội lạnh mưa ảnh hưởng đến đến cam bán không được, tồn đọng nhiều quá, chín quá bán không được. Từ đầu năm 2022 đến đầu năm 2023 giá xuống liên tục”.

Còn bà Đỗ Thị Phương Khánh, Chủ tịch HTX Cam sành Khánh Nhân, xã Loan Mỹ, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long cho biết, HTX có gần 100 ha cam đang chín rộ cũng đang bí đầu ra.

“Cam sành rớt giá ảnh hưởng đến sản xuất của bà con, đến đời sống các xã viên của mình, do vật tư nông nghiệp tăng, xăng dầu cũng tăng, chi phí sản xuất 1 ha từ ngày trồng đến thu hoạch chi phí từ 1 - 1,2 tỷ đồng. Một ha thu hoạch được từ 70 - 100 tấn. Giá bán ra từ 1.000 - 3.000 đồng/kg. Như vậy 1 ha mình lỗ khoảng 700 triệu. Nhiều vườn mình bán khoảng 1.000 đồng/kg, nhằm vườn người ta bỏ trái không bán luôn vì bán lấy tiền mướn người thu hoạch không đủ chi phí” - bà Đỗ Thị Phương Khánh chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Liêm, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Vĩnh Long cho biết, nguyên nhân cam rớt giá hiện nay là do sản phẩm cam địa phương chỉ tiêu thụ trong nước, thời tiết năm nay lạnh hơn các năm nên nhu cầu sử dụng không nhiều.

“Việc sản xuất cam từ trước đến nay chủ yếu là tự phát, không theo quy hoạch, không theo định hướng nên khó kiểm soát về giá cả cũng như chất lượng sản phẩm. Trong khi đó công tác quy hoạch vùng sản xuất chưa được thực hiện nghiêm ở các địa phương, đầu tư về cơ sở hạ tầng chưa được đồng bộ. Nhiều nơi nông dân sản xuất cam còn mang tính quảng canh, chưa theo hệ thống đồng bộ thống nhất từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ. Còn khả năng đầu tư thâm canh áp dụng quy trình sản xuất cam còn hạn chế dẫn tới năng suất chất lượng mẫu mã sản phẩm chưa được đồng đều” ông Nguyễn Văn Liêm nói.

Ông Nguyễn Văn Liêm cho biết thêm, tỉnh Vĩnh Long đã có quy hoạch 12.000 ha đất nông nghiệp để trồng cam. Tuy nhiên mấy năm qua giá cam tăng cao làm cho diện tích cam hiện nay tăng lên hơn 17.000 ha, vượt 5.000 ha so với kế hoạch. Sản lượng cam từ đó cũng tăng đột biến cũng là một trong những nguyên nhân làm cho cam rớt giá hiện nay.

“Khả năng tư vấn hỗ trợ của ngành nông nghiệp hiện nay chỉ dừng lại ở khâu khuyến cáo, còn quyền tự quyết canh tác loại cây trồng gì là do nông dân quyết định. Trước mắt là không nên trồng mới mở rộng diện tích. Đồng thời chăm sóc các vườn cam đã trồng, để nuôi dưỡng cho cây sinh trưởng khi ổn định giá cả thì tiếp tục phát triển loại cây ăn trái này” - ông Nguyễn Văn Liên cho biết.

Việc quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp là không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Các quy định về quy hoạch sử dụng đất là một bộ phận quan trọng của ngành luật đất đai, là công cụ pháp lý quan trọng để quản lý và sử dụng đất có hiệu quả. Tuy nhiên, hiện nay việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp nhiều nơi còn bộc lộ những hạn chế nhất định làm giảm hiệu lực, hiệu quả của đất nông nghiệp, điển hình như việc thực hiện quy hoạch trồng cam ở Vĩnh Long là một ví dụ.

Do đó các ngành chức năng tỉnh Vĩnh Long cần tăng cường kiểm tra giám sát tốt hơn việc sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch đã phê duyệt; tránh trường hợp phá vỡ quy hoạch gây thiệt hại cho cả nông dân và chính quyền địa phương./.