Đề xuất cơ chế “mềm” cho kinh tế tư nhân: Không hình sự hóa, không hồi tố bất lợi
VOV.VN - Sáng 15/5, trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 9 của Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày dự thảo Nghị quyết Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm phát triển khu vực kinh tế tư nhân.
Ưu tiên biện pháp dân sự, hành chính thay vì hình sự
Trình bày Dự thảo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Dự thảo là bước thể chế hóa 5 chính sách lớn theo tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, tập trung vào cải thiện môi trường kinh doanh; hỗ trợ tiếp cận đất đai, tài chính, công nghệ; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; và hình thành doanh nghiệp quy mô vừa và lớn.
Một trong những điểm đáng chú ý nhất của dự thảo là việc chuyển hướng tiếp cận đối với các hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh. Theo đó, Chính phủ đề xuất ưu tiên xử lý bằng biện pháp dân sự, hành chính, cho phép tổ chức, cá nhân vi phạm chủ động khắc phục hậu quả về kinh tế trước khi cân nhắc đến các biện pháp hình sự.
Ngay cả khi có dấu hiệu phạm tội, việc xử lý cũng nên căn cứ trên tinh thần khắc phục thiệt hại kịp thời, toàn diện để làm cơ sở cân nhắc khi khởi tố, điều tra, truy tố hay xét xử.
Đáng chú ý, Chính phủ cũng đề xuất không áp dụng hồi tố các quy định pháp luật để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp, đảm bảo nguyên tắc pháp lý công bằng và khuyến khích sự yên tâm trong đầu tư, kinh doanh.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Nghị quyết số 68 nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; tạo điều kiện thuận cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực; thúc đẩy KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đào tạo nguồn nhân lực, mở rộng sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tiên phong, vươn tầm quốc tế nhằm tạo “cú hích, đòn bẩy, điểm tựa” tạo động lực mới, giải phóng nguồn lực, sức sản xuất của kinh tế tư nhân.
Giảm gánh nặng thanh kiểm tra, chống nhũng nhiễu
Dự thảo quy định mỗi doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh chỉ bị thanh tra, kiểm tra không quá 1 lần/năm, trừ khi có bằng chứng rõ ràng về vi phạm. Đồng thời, những đơn vị tuân thủ tốt sẽ được miễn kiểm tra thực tế, góp phần giảm thiểu phiền hà, chi phí không chính thức.
Cũng trong đó, có quy định xử lý nghiêm hành vi lạm dụng thanh - kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp – một động thái mạnh tay thể hiện quyết tâm bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh.
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn và nâng cao năng lực tài chính, dự thảo đưa ra các chính sách như: Hỗ trợ vay vốn lãi suất thấp cho các dự án xanh, tuần hoàn, theo chuẩn ESG. Ưu đãi từ Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm, và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Miễn thuế thu nhập cá nhân 2 năm, và giảm 50% trong 4 năm tiếp theo cho các chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại doanh nghiệp khởi nghiệp.
Một thay đổi lớn cũng được đưa vào: từ 1/7/2026, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ không còn nộp thuế theo phương pháp khoán, mà áp dụng theo Luật Quản lý thuế như các doanh nghiệp.
Thẩm tra dự thảo Nghị quyết Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm phát triển khu vực kinh tế tư nhân, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban tán thành với phạm vi điều chỉnh và phạm vi thể chế hóa Nghị quyết số 68 tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội như Chính phủ đề xuất. Đề nghị Chính phủ, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao, Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng Viện KSND tối cao khẩn trương xây dựng văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành bảo đảm thể chế hóa đầy đủ, đồng bộ, nhất quán Nghị quyết số 68.
“Nghị quyết cần bảo đảm tính khả thi, đồng bộ, không để xảy ra cơ chế “xin - cho” hoặc bị lợi dụng để trục lợi chính sách. Ông đề nghị các cơ quan chức năng sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn chi tiết để triển khai nhất quán, hiệu quả”, đại biểu Phan Văn Mãi nhấn mạnh.
Kinh tế tư nhân: Động lực vươn mình từ Nghị quyết 68
VOV.VN - Kể từ khi Nghị quyết 68/NQ-TW của Bộ Chính trị được ban hành, nhiều chuyên gia kinh tế, doanh nhân, doanh nghiệp mong muốn văn kiện này sớm được hiện thực hóa trong đời sống nhằm khởi thông “điểm nghẽn” thể chế, tạo động lực để kinh tế tư nhân vươn mình.
