Cửa biển và luồng lạch vào cảng cá Tam Quan bị bồi lấp nghiêm trọng

Tàu cá BĐ-90075 do ông Hà Thanh, trú khu phố Cửu Lợi Bắc, phường Tam Quan Nam, thị xã Hoài Nhơn làm chủ, hành nghề câu cá ngừ đại dương thường xuất bến tại cảng cá Tam Quan khai thác thủy sản ở ngư trường Trường Sa. Mỗi tháng, tàu cá này đánh bắt trên biển trở về cảng cá và khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão Tam Quan để bán cá. Ông Hà Thanh cho biết, cửa biển và luồng lạch dẫn vào cảng cá Tam Quan đang bị bồi lấp và hẹp dần khiến việc lưu thông của tàu cá gặp nhiều khó khăn. Mỗi lần tàu vào cảng vào ban đêm ông Thanh phải nhờ tổ hỗ trợ lai dắt tàu thuyền của cảng cá Tam Quan dìu tàu vào.

“Cửa biển Tam Quan vào rất khó, lượng đất bồi ngay cửa. Khi tàu ra phải nhờ những chiếc tàu lai dắt, giữ mũi tàu để đi theo lạch, nếu đi trật lạch thì sẽ gặp sự cố. Chỉ có anh em là ngư dân sóng lưới ở trên đây mới biết lạch để dắt mình đi”, Hà Thanh chia sẻ.

Từ đầu năm 2023 đến nay, tại khu vực cửa biển và khu neo đậu tàu thuyền cảng Tam Quan có 9 tàu cá gặp nạn do bị mắc cạn, đâm vào đá làm chìm. Trong đó, 7 tàu cá gặp nạn được cứu kịp thời không gây thiệt hại lớn, còn 2 chiếc không phát hiện kịp thời nên hư hỏng nặng thiệt hại hàng trăm triệu đồng.

Cảng cá và khu neo tàu tránh trú bão Tam Quan có diện tích mặt nước khoảng 70 ha với khoảng 2.340 chiếc tàu loại dài từ 15 mét trở lên neo đậu. Từ năm 2010 đến nay, luồng lạch bị bồi lấp liên tục, nhiều đoạn chỉ còn là con lạch rất nhỏ. Hiện nay, luồng lạch và khu vực cửa Tam Quan thường xuyên bị bồi lấp, khối lượng bồi lấp vào cửa trung bình mỗi năm từ 50.000 đến 150.000 m3. Khi nước cạn, diện tích neo đậu tại cảng cá hẹp lại, lượng tàu tập trung tại một điểm sâu nên gặp rất nhiều khó khăn trong việc di chuyển tàu thuyền khi xảy ra cháy nổ. Ban Quản lý Cảng cá Tam Quan đã sắp xếp tàu cá neo đậu những vị trí nước sâu và vận động nhân dân thành lập một đội lai dắt tàu thuyền. Khi tàu cá cần lai dắt, Ban sẽ điều những tàu này đi giữ mũi, lai dắt tàu từ ngoài biển vào cửa, đưa đến khu neo đậu tập trung, tránh những khu vực cạn. Đồng thời, cắm biển báo tại những điểm cạn để cảnh báo.

UBND thị xã Hoài Nhơn đã có trình tờ trình xin ý kiến của UBND tỉnh Bình Định, trước mắt sử dụng ngân sách của thị xã Hoài Nhơn nạo hút bên bồi lắng, đổ ra hướng nam của biển để cho tàu thuyền ra vào đảm bảo. Về lâu dài, kiến nghị UBND tỉnh Bình Định cho chủ trương kinh phí đầu tư, chỉnh trị cửa biển theo hướng làm các mỏ hàn ở đầu kè, dọc thân kè để chặn dòng cát ở hướng nam tập kết ra cửa biển Tam Quan.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoài Nhơn nói: “Từ năm 2010 đến nay tình trạng bồi lấp rất nghiêm trọng. Xuất phát từ nội dung trên, UBND thị xã đã có văn bản để trình Chủ tịch UBND tỉnh xin ý kiến về 2 nội dung chính, bằng ngân sách của thị xã nạo hút phía bên bồi lắng đổ ra hướng nam của kè biển để tàu thuyền ra vào đảm bảo”

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Bình Định, những năm gần đây thị xã Hoài Nhơn thực hiện việc nạo vét cửa biển Tam Quan, lượng bùn, cát từ nạo vét đã vận chuyển đi nơi khác dẫn đến hiện tượng mất cân bằng bùn cát và gây ra hiện tượng xói lở cho bãi biển Tam Quan. Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Bình Định đã đề nghị UBND tỉnh xem xét, cho nghiên cứu sâu giải pháp chỉnh trị tổng thể cửa Tam Quan với hai mục tiêu: Giảm thiểu bồi lấp cửa Tam Quan và hạn chế xói lở, khôi phục lại bãi biển Tam Quan, bao gồm 4 hạng mục công trình: Đê chắn sóng, ngăn bùn cát bờ bắc; đê hướng dòng, bẫy bùn cát bờ bắc; Kè tường cừ và mỏ hàn bẫy cát bờ nam.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã giao Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp UBND thị xã Hoài Nhơn tổng hợp các nội dung liên quan đến việc xây dựng khu neo đậu Tam Quan và xử lý bồi lấp cảng biển Tam Quan.

Ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Bình Định cho biết: “Vừa rồi chúng tôi đi kiểm tra cùng với thị xã Hoài Nhơn thống nhất đề xuất UBND tỉnh là giao cho UBND thị xã Hoài Nhơn tổ chức nạo vét và lấy cát nạo vét đó trả lại cho biển chứ không mang đi tận thu san lấp mặt bằng. Những vị trí nào bị lấp thị xã Hoài Nhơn tổ chức nạo vét. Về lâu dài thì cái này là một dự án rất lớn và sẽ làm hệ thống kè ngăn cát, kè chắn cát. Phần này chúng tôi cũng đang nghiên cứu để đề xuất ra những dự án"./.