Việt Nam đề nghị Mỹ ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN giải quyết các thách thức

Hai bên ghi nhận những tiến triển tích cực, thực chất trong quan hệ ASEAN-Mỹ, kể từ dấu mốc thành lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện (tháng 11/2022). Mỹ tiếp tục khẳng định coi trọng và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tích cực tham gia đóng góp tại các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Các nước ASEAN đánh giá cao cam kết của Mỹ và tầm quan trọng của đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Mỹ. Hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác và phối hợp hiệu quả đóng góp duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.

Nhiều nội dung hợp tác đã được trao đổi sâu, rộng giữa các nước ASEAN và Mỹ, trên cơ sở Kế hoạch hành động giai đoạn 2021-2025 và danh mục các hoạt động hợp tác triển khai Tuyên bố tầm nhìn chung về Đối tác chiến lược toàn diện. Kế hoạch hành động ASEAN-Mỹ (2021-2025) đến nay đạt tỉ lệ thực hiện cao, gần 98%, với kết quả đa dạng trên các lĩnh vực như hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư, hợp tác biển, an ninh mạng, kết nối, phát triển bền vững, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, bình đẳng giới, y tế công cộng... Mỹ tiếp tục nằm trong số đối tác thương mại hàng đầu của ASEAN và là nhà đầu tư nước ngoài lới nhất tại ASEAN, với hơn 6000 doanh nghiệp Mỹ đang hoạt động tại Đông Nam Á.

Các lĩnh vực hợp tác mới sẽ tiếp tục được hai bên thúc đẩy như phát triển và ứng dụng các công nghệ mới, trong đó có AI, phát triển xe điện (EVs), chuyển đổi xanh, phát triển năng lượng bền vững, thúc đẩy kinh tế số v.v. Hai bên dành quan tâm đặc biệt đối với đẩy mạnh giao lưu nhân dân, sẽ duy trì và mở rộng các chương trình hợp tác như Sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI), phát huy vai trò của Trung tâm ASEAN-Mỹ mới thành lập tại Washington DC, mở rộng chương trình học bổng Fulbright dành cho các nước Đông Nam Á...

Hai bên cũng trao đổi về các vấn đề quốc tế, khu vực tác động đến hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới như tình hình Biển Đông, Myanmar, Bán đảo Triều Tiên, tình hình Trung Đông... và nhấn mạnh tầm quan trọng của cách tiếp cận dựa trên đối thoại, xây dựng lòng tin, giải quyết hòa bình các tranh chấp phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hiến chương ASEAN, kiềm chế, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ, Trưởng phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại ASEAN Tôn Thị Ngọc Hương đánh giá cao quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Mỹ đang ngày càng được mở rộng và thúc đẩy trên các mặt. Đại sứ mong muốn khi xây dựng Kế hoạch hành động mới cho giai đoạn 2025-2030, bên cạnh các lĩnh vực đang được triển khai hiệu quả hiện nay, Mỹ tích cực ủng hộ ASEAN phát triển bền vững ở các tiểu vùng, trong đó có Mê Công, tìm kiếm cơ hội hợp tác trên các lĩnh vực mới như AI, hệ sinh thái công nghệ bán dẫn...

Đại sứ đề nghị Mỹ, thông qua các hành động thiết thực, tiếp tục ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và cấu trúc khu vực với ASEAN ở vị trí trung tâm, đề cao luật pháp quốc tế và tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của ASEAN, chung tay ứng phó hữu hiệu các thách thức tác động đến hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.