Nhà thầu nước ngoài làm không tốt có thể bị dừng hợp đồng

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội chiều 10/6, Bộ trưởng Bộ Giao thông-Vận tải Đinh La Thăng cho biết, tại Việt Nam có rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài, nhà đầu tư Trung Quốc chỉ chiếm số ít. Bộ Giao thông-Vận tải đang yêu cầu các nhà thầu hoàn thành đúng tiến độ. Trường hợp nào tự ý dừng dự án, không đảm bảo tiến độ Bộ sẽ tuyên bố chấm dứt hợp đồng đơn phương và mời các nhà thầu khác.

Bộ trưởng Bộ GT-VT Đinh La Thăng trả lời báo chí bên lề Quốc hội

PV: Thưa Bộ trưởng, thông tin Trung Quốc cấm DN của họ đấu thầu mới dự án vào Việt Nam có ảnh hưởng gì các dự án của ngành Giao thông tới đây?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Thông tin này tôi mới đọc được trên báo chí, chưa có nguồn thông tin chính thức nào. Về tổng thể, Việt Nam hiện đã hội nhập rất sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Doanh nghiệp Việt Nam, nhà đầu tư của Việt Nam có thể hoạt động ở bất cứ đâu, cả trong nước lẫn ngoài nước. Ngược lại, các nhà đầu tư nước ngoài cũng được quyền vào làm ăn, kinh doanh, đầu tư ở Việt Nam. Tại Việt Nam có rất nhiều nhà đầu tư của các nước khác nhau chứ không chỉ có Trung Quốc vì Việt Nam được đánh giá là một thị trường tiềm năng, an ninh chính trị tốt, ổn định, thu hút được các nhà đầu tư nên có nhiều nhà đầu tư đến, trong đó có các nhà đầu tư, nhà thầu Trung Quốc.

Trong khi đó, Việt Nam chủ trương xây dựng một nền kinh tế có hội nhập nhưng phải đảm bảo độc lập tự chủ, không lệ thuộc vào bất cứ nước nào nên việc Trung Quốc cấm các DN của họ tham gia đấu thầu dự án mới tại Việt Nam, nếu có, thì trước hết là họ bị thiệt vì đầu tư trên cơ sở hội nhập làm ăn, hai bên cùng có lợi, tôn trọng độc lập chủ quyền của nhau. Làm như thế là họ tự làm khó họ và làm khó cho DN của họ, vì như vậy là họ tự loại trừ đi một thị trường tốt.

Còn với Việt Nam, việc này không ảnh hưởng gì cả vì chúng ta còn có các nhà thầu nước ngoài khác. Nhà thầu Việt Nam cũng đủ mạnh, đủ lớn để thực hiện các dự án giao thông hiện nay, vì thực ra, việc tiếp cận khoa học công nghệ trong các lĩnh vực kinh tế thì ngành giao thông là tiếp cận tốt nhất. Như công nghệ làm cầu, đường, giờ các nước tiên tiến, phát triển làm như thế nào thì ta cũng làm như vậy.

PV: Hiện nay có một thực tế là số lượng các dự án giao thông, nhất là các dự án trọng điểm tại Việt Nam do các doanh nghiệp Trung Quốc đang đầu tư, thực hiện rất nhiều vì lợi thế là bỏ thầu với giá thấp nhất nên thắng thầu trong hầu hết các dự án?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Thực ra không phải là rất nhiều. Có 9 nhà thầu Trung Quốc với 17 gói thầu, tổng cộng gần 30.000 tỷ đồng tiền vốn đang thực hiện ở Việt Nam, trong đó đã thực hiện được gần một nửa, trong đó có dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông đang sử dụng nguồn vốn ODA của Trung Quốc cho vay nên tất nhiên là các nhà thầu của họ được tham gia.

Còn việc nhà thầu Trung Quốc có rút hay không, không ảnh hưởng đến Việt Nam vì trước hết, nếu họ rút ra thì phần họ đang làm dở không thanh toán được. Chúng tôi sẽ đưa các nhà thầu khác vào làm và thậm chí họ còn làm nhanh hơn Trung Quốc.

PV: Ngoài nhà thầu Trung Quốc, các nhà thầu trong và ngoài nước đang có mặt tại Việt Nam có đủ khả năng tài chính và kỹ thuật để thực hiện các dự án giao thông hiện nay?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Trước hết là họ chỉ cho vay dự án ODA Cát Linh – Hà Đông nên chỉ có nguồn vốn của dự án này có khả năng bị ảnh hưởng thôi. Còn tất nhiên họ không cho vay tiếp thì chúng ta sẽ đi vay chỗ khác đề bù đắp, đảm bảo tiếp tục dự án. Còn với các dự án khác, khi họ chỉ là nhà thầu thuần túy thì bình thường, kể cả là Chính phủ của họ không cấm mà làm không tốt thì chúng ta cũng đuổi.

Bộ đã đang yêu cầu các nhà thầu hoàn thành tiến độ. Còn trường hợp nào  dừng không sang thì chúng tôi tuyên bố chấm dứt hợp đồng đơn phương và sẽ mời các nhà thầu khác vào.

PV: Có ý kiến phân tích ở góc độ khác, Việt Nam có lợi thế khi ở cạnh Trung Quốc để có thể tận dụng được nguồn vốn, công nghệ giá rẻ của nước này. Nếu Chính phủ Trung Quốc cấm DN của họ đấu thầu, đầu tư dự án tại Việt Nam thì chúng ta sẽ ảnh hưởng vì mất đi lợi thế đó?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Nguồn vốn của Trung Quốc chưa chắc đã phải là rẻ vì người ta cho mình vay thì người ta phải có lãi và mình cũng phải tính toán nếu thấy có lợi mình mới vay. Trên cơ sở mối quan hệ đôi bên cùng có lợi như vậy thì mình mới làm. Còn giờ, như tôi đã nói, người ta không cho vay nữa, người ta rút thì mình cũng sẵn sàng, không ngại gì cả. Không chỉ với nhà đầu tư Trung Quốc, với tất cả các nhà đầu tư khác cũng vậy, mình vẫn phải chủ động.

PV: Thưa Bộ trưởng, xét về lợi ích thì DN của Trung Quốc hay của nước nào mang tiền ra nước ngoài đầu tư cũng đều muốn làm ăn ổn định. Liệu có chuyện sức ép đặt ra ở đây nên DN họ buộc phải rút?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Chính các nhà thầu, DN Trung Quốc đều không muốn về, muốn tiếp tục ở Việt Nam làm ăn vì thực ra môi trường đầu tư kinh doanh ở Việt Nam là rất tốt, thuận lợi, đặc biệt là vì tình hình an ninh, chính trị ổn định.

Thứ nữa, Việt Nam cũng rất chân thành, hữu nghị, hữu hảo và chính họ cũng nói với tôi là mong muốn như vậy nhưng do vấn đề sức ép mà họ phải về nước.

PV: Vậy giải pháp tới đây của ngành Giao thông là gì?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Ngành Giao thông luôn rất chủ động, nhiều nhà thầu, nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường Việt Nam, tuy nhiên chúng tôi cũng đã chuẩn bị đầy đủ phương án cho những tình huống việc nhà thầu này, kia ngừng tham gia. Thậm chí chúng tôi cũng đã vạch sẵn phương án cho những nhà thầu làm không tốt, ta phải chấm dứt hợp đồng với họ.

PV: Nói về cách thức thoát sự lệ thuộc vào người láng giềng, nhiều ý kiến cho rằng, cần làm sao để việc nhà thầu Trung Quốc dù đưa ra giá rẻ nhưng cũng phải ràng buộc để không hẳn cứ rẻ là trúng thầu?

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Hiện nay Chính phủ và Quốc hội đã ban hành sửa đổi Luật Đấu thầu, tiêu chí giá rẻ không quyết định việc chọn nhà thầu mà còn phải xét về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật công nghệ… Đây cũng là cơ hội để thúc đẩy quá trình tái cơ cấu ngành Giao thông nhanh hơn.

PV: Xin cảm ơn Bộ trưởng./.