Bộ trưởng Nội vụ: Ưu tiên lương nhà giáo cao nhất trong bảng lương hành chính sự nghiệp

Đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn TP.HCM) nêu chất vấn cho rằng, trong tinh giản biên chế, sắp xếp tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động là rất cần thiết. Tuy nhiên, tinh giản mang tính chất cào bằng cơ học đang ảnh hưởng rất nhiều đến ngành giáo dục khi rất nhiều địa phương đang thiếu rất nhiều giáo viên, nhưng việc tuyển dụng lại cực kỳ khó khăn. Chưa kể giáo viên nghỉ việc tiếp tục gia tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó, có nguyên nhân là do quá nhiều áp lực và thu nhập chưa đủ sống. 

Mặt khác, đề án vị trí việc làm trong nhà trường không có chức danh giám thị. Đây cũng là thêm một áp lực dành cho nhà trường và giáo viên. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết giải pháp giải quyết vấn đề trên?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trong giai đoạn vừa qua, quán triệt chủ trương của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế, cả hệ thống chính trị đã hết sức nỗ lực và đã có những thành công bước đầu. Chỉ tính riêng về tinh giản biên chế, đối với công chức giai đoạn 2017-2021, đã giảm được 10,1 %. Đối với viên chức, đã giảm được 11,67 % viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Trong số giảm viên chức và viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, ngành giáo dục chỉ giảm 6,4%, còn lại là toàn ngành y tế giảm 32 % - do thúc đẩy được tự chủ và chuyển số biên chế này sang hưởng lương tự chủ. 

Tuy nhiên, theo bà Thanh Trà, thực tiễn giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương khi thực hiện giảm biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước lại cắt hẳn biên chế đi, dẫn đến thiếu số người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp, nhất là ngành giáo dục. Do ngành giáo dục có tính đặc thù, cho nên, việc thiếu giáo viên thường xuyên đang diễn ra.

Để giải quyết bài toán như đại biểu Kim Yến nêu, Bộ trưởng nêu một số giải pháp: Thứ nhất, đối với viên chức phải tập trung một cách đồng bộ, quyết liệt, để giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, nhưng vẫn phải đảm bảo số lượng người làm việc cho đơn vị sự nghiệp. Tức là thúc đẩy tự chủ, thúc đẩy xã hội hóa để giảm được số viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Đối với ngành giáo dục, vấn đề nổi lên là phải tập trung cao cho việc hoàn thiện một số hệ thống thể chế, trước hết là Luật giáo dục.

“Theo tôi, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nên rà soát xem xét và sắp tới khi ban hành Luật Nhà giáo, cũng là điều kiện rất tốt để có những giải pháp đảm bảo được những vấn đề cơ bản về đời sống, số lượng, chất lượng cho hoạt động của đơn vị sự nghiệp giáo dục”, Bộ trưởng nói. 

Thứ hai, Bộ trưởng cho rằng, sẽ khẩn trương sửa đổi Thông tư 16, Thông tư 11 về định mức giáo viên và học sinh trên lớp, đồng thời sửa ngay Nghị định 81 để đảm bảo thực hiện thu học phí cho tất cả các cơ sở giáo dục từ mầm non cho đến đại học. Khẩn trương rà soát có hướng dẫn để sắp xếp lại quy mô trường lớp cho phù hợp với từng địa bàn. 

“Chúng tôi cũng mong muốn Bộ Tài chính tiếp tục rà soát lại cơ chế để thúc đẩy tự chủ, để có cơ chế tự chủ nhất là đối với giáo dục mầm non, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học. Đây là điều kiện để giảm bớt được số viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Đối với địa phương, tiếp tục rà soát, sắp xếp quy mô trường lớp, nhất là các trường liên cấp, liên xã ở nơi có số lượng học sinh không lớn, nhất là ở những vùng nông thôn, để đảm bảo giảm đầu mối và cũng mong muốn thúc đẩy tự chủ”, bà Thanh Trà nói.

Cũng nêu chất vất Bộ trưởng Bộ Nội vụ về giải pháp về chính sách đối với nhà giáo, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Đoàn Quảng Bình) cho biết, giám sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho thấy, mức lương giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non còn rất thấp nhưng áp lực công việc rất lớn. Tại buổi đối thoại của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo với 1 triệu nhà giáo cũng đã có 6.000 câu hỏi gửi tới Bộ trưởng liên quan đến vấn đề này.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo yêu cầu, lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết chủ trương này của Đảng có được cụ thể trong cải cách tiền lương của năm 2024 hay không? Giải pháp về chính sách cho nhà giáo? 

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Thanh Trà cho rằng, nhìn một cách tổng thể, tổng thu nhập của nhà giáo hiện nay, gồm lương và tiền lương theo bậc chức danh nghề nghiệp, các loại phụ cấp lương, đã có cải thiện hơn so với các ngành nghề khác. Tuy nhiên, so với tính chất đặc thù nhà giáo thì thực tế vẫn còn thấp. 

Trong thời gian tới, khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương, Bộ Nội vụ sẽ căn cứ theo Nghị quyết 27 và đặc biệt là quán triệt tinh thần Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương, là lương nhà giáo được ưu tiên xét trong thang bảng lương cao nhất trong hệ thống hành chính sự nghiệp.

“Điều này là nhất quán. Theo đó, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại các quy định về tiền lương, nhất là tiền lương mới và các phụ cấp, về dự kiến phụ cấp ưu đãi nghề cao nhất đối với nhà giáo”, Bộ trưởng khẳng định.