ASEAN nỗ lực hoàn thành xây dựng Cộng đồng vào năm 2015

Vào ngày 10 và 11/5 tới đây, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 sẽ diễn ra tại thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar. Đây là Hội nghị Cấp cao đầu tiên của ASEAN trong năm nay nhằm thảo luận về những vấn đề cốt lõi của ASEAN như xây dựng Cộng đồng vào năm 2015, xây dựng môi trường hòa bình và ổn định ở khu vực cũng như tăng cường hợp tác với các đối tác. Đoàn đại biểu cấp cao của Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu sẽ tham dự Hội nghị .

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh (Ảnh: dangcongsan.vn)

 Trước thềm Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh đã trả lời phỏng vấn báo chí về những nội dung chính của Hội nghị cũng như những ưu tiên của Việt Nam.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết trong bối cảnh chung của ASEAN hiện nay, Hội nghị Cấp cao ASEAN 24 sẽ tập trung vào những nội dung nào?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Đây là hội nghị cấp cao đầu tiên trong năm Myanmar làm Chủ tịch ASEAN 2014, nên hội nghị sẽ đề ra trọng tâm nhiệm vụ của ASEAN trong cả năm. Dự kiến, tại hội nghị, các nước ASEAN sẽ cùng nhau bàn thảo nhiều vấn đề: Thứ nhất, làm sao bảo đảm được việc xây dựng thành công cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Thứ hai, làm sao cho ASEAN phát triển trong những thập kỷ tiếp sau 2015, cho nên các nhà lãnh đạo đã ra chỉ đạo về xây dựng tầm nhìn ASEAN sau 2015. Thứ ba, mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ ASEAN với các bên đối tác để cùng ASEAN xây dựng cộng đồng và hợp tác ứng phó với các thách thức đang đặt ra. Thứ tư, bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN hợp tác ở khu vực và trong cấu trúc khu vực đang định hình.

Dự kiến lần này các nhà lãnh đạo ASEAN cũng rà soát báo cáo của các lãnh đạo các nước ASEAN trên cả ba trụ cột, cho ý kiến chỉ đạo; thông qua tuyên bố Nay Pyi Taw về xây dựng Cộng đồng ASEAN nhằm đề ra những định hướng ưu tiên trong năm nay để hướng tới Cộng đồng ASEAN và cuối 2015. Thứ 3, sẽ có Tuyên bố của Chủ tịch về kết quả Hội nghị, đánh giá toàn bộ những kết quả đã đạt được. Hội nghị này sẽ là bản lề cho định hướng hoạt động của ASEAN trong cả năm nay.

PV: Tại Hội nghị Cấp cao lần này, Việt Nam sẽ tập trung đóng góp vào những nội dung ưu tiên nào?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu sẽ tham gia đóng góp tích cực ở cả cấp cao và những hội nghị liên quan để chuẩn bị  cho Hội nghị cấp cao, đóng góp vào những lĩnh vực ưu tiên của ASEAN theo tinh thần chủ động, tích cực và có trách nhiệm.

Theo đó, chúng ta sẽ đóng góp vào mục tiêu ưu tiên làm sao thực hiện được tới Cộng đồng ASEAN vào 2015; xây dựng tầm nhìn để ASEAN có thể phát triển dài hạn và nâng liên kết ASEAN lên một tầm cao hơn sau 2015. Đồng thời chúng ta cũng nhấn mạnh việc ASEAN phải chủ động tích cực phát huy tiếng nói của mình trong những vấn đề liên quan sát sườn đến khu vực về hòa bình, an ninh và hợp tác phát triển khu vực. Ở đây ASEAN cần có tiếng nói và vai trò chủ động trong khu vực cũng như trong hợp tác với các đối tác về những lĩnh vực ưu tiên này. Chúng ta cũng thúc đẩy để có thể xây dựng được văn kiện ASEAN theo định hướng trọng tâm đó. Trong quá trình hội nghị, chúng ta cũng chia sẻ những quan tâm và những nguyên tắc bảo đảm hoà bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông.

PV: Trên thế giới đang nảy sinh nhiều vấn đề thách thức sự ổn định của mô hình cộng đồng ở một số khu vực, vậy cơ sở nào có thể giúp chúng ta tin tưởng vào sự thành công của việc hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015?

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh: Đây là cả quá trình đã có nền móng từ lâu. Thứ nhất là về liên kết kinh tế ASEAN từ những thập kỷ 90 của thế kỷ trước, rồi đến việc định hướng xây dựng Cộng đồng chính trị an ninh ASEAN từ năm 2000 và đến 2009 thì thông qua được lộ trình để xây dựng Cộng đồng ASEAN trên cả ba trụ cột.

Thứ hai, khu vực Đông Nam Á và 10 nước ASEAN là khu vực rất đa dạng về chế độ chính trị, xã hội, trình độ phát triển kinh tế, văn hóa. Mô hình hoạt động của Hiệp hội ASEAN cũng như lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN đã cho phép các nước ASEAN vừa đảm bảo thống nhất đi lên Cộng đồng ASEAN nhưng đồng thời lại có những bước đi, những lộ trình phù hợp với trình độ phát triển và đặc thù của mỗi nước.

Thứ ba, quá trình thực hiện gần 5 năm qua (từ 2009 đến nay) đã cho thấy ASEAN đã có những bước phát triển rất có ý nghĩa trong việc thực hiện Cộng đồng ASEAN. Cụ thể là với hơn 800 đầu việc, trong 3 kế hoạch tổng thể, về chính trị an ninh, về kinh tế và về văn hóa xã hội, đến nay, ASEAN đã đưa vào thực hiện được 80% số đầu việc, hành động đã đề ra. Nhưng khó khăn trước mắt còn rất nhiều, trước hết, là 20% hành động và đầu việc còn lại là những việc khó khăn hơn, thể hiện trình độ liên kết cao hơn của khu vực nên đối với mỗi quốc gia và cả khu vực ASEAN phải nỗ lực hơn rất nhiều mới có thể đạt được các tiêu chí đã đề ra trong lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào 2015.

Quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN là quá trình liên tục và mốc 31/12/2015 chỉ là dấu mốc có ý nghĩa ASEAN đã đạt được một trình độ nhất định để bắt đầu đi vào Cộng đồng. Những năm tiếp theo của 2015 chắc chắn sẽ còn rất nhiều những nhiệm vụ, những khó khăn và thử thách trên con đường xây dựng Cộng đồng ASEAN . Vì vậy, lãnh đạo ASEAN đã ra chỉ đạo  các nước ASEAN phải xây dựng cho mình tầm nhìn xây dựng và phát triển Cộng đồng sau 2015 để định hướng cho sự phát triển cao hơn của ASEAN sau khi đi vào Cộng đồng ngày 31/12/2015.

Để xây dựng Cộng đồng, cùng với quá trình liên kết phát triển nội khối, ASEAN đồng thời phải phát huy được vai trò trung tâm của mình đối với hợp tác và xây dựng môi trường hòa bình an ninh và phát triển ở khu vực cũng như phát huy được vai trò hạt nhân trong mở rộng liên kết của khu vực ra toàn khu vực Đông Á, điều này đòi hỏi ASEAN phải vững mạnh, đoàn kết và bản thân mỗi nước cũng phải nâng tầm liên kết và xây dựng cộng đồng của mình lên mức cao hơn cho phù hợp với lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN từ nay đến 31/12/2015 và tầm nhìn sau 2015.

Từ những có sở đó, có thể thấy lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội cũng như chế độ chính trị xã hội của mỗi quốc gia trong khu vực này đồng thời cũng thống nhất trong mục tiêu chung. Và chúng ta tin rằng cùng với bước đi trong những năm tháng tiếp theo, ASEAN sẽ thành công trong việc xây dựng Cộng đồng và sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa trong mục tiêu liên kết cao hơn và xây dựng cộng đồng gắn kết hơn.

PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!./.