Về Bần nghe hạt đỗ tương kể chuyện

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 1

Đi từ Hà Nội theo Quốc lộ 5 khoảng 25km là đến thị trấn Bần Yên Nhân (trước đây là một thôn của xã Văn Phú) huyện Mỹ Hào, ở đó có nghề làm tương Bần.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 2

Đến làng nghề tương bần Hưng Yên, sẽ bắt gặp được cả dãy phố bán tương. Có nhiều quầy bán ngay tại nhà, có quầy lại thuê mặt bằng lớn.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 3

Nguyên liệu làm tương Bần không khó kiếm, chủ đạo là gạo nếp và đỗ tương. Nhưng để làm ra được một mẻ tương thơm ngon đòi hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm của từng hộ gia đình.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 4

Nấu tương gồm ba công đoạn chính là cho xôi lên mốc, ngả đỗ và ủ tương. Đầu tiên, người nấu sẽ cho nếp ngâm sạch rồi đem đi nấu chín thành xôi dẻo.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 5

Gạo sau khi được nấu thành xôi dẻo đến công đoạn ủ mốc.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 6

Để ủ mốc, khi xôi chín thì xới ra nong, nia rồi để khoảng hai ngày hai đêm đến khi xôi lên mốc vàng.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 7

Để mốc lên đều, hàng ngày người làm dùng đũa đảo cơm nếp để mốc lên đều đồng thời đem xoa cho các hạt xôi tơi hơn. Gạo nếp lên mốc được nghiền trộn cùng đỗ tương, nước và gia vị rồi đem ủ ít từ hai đến ba tháng mới cho ra được một mẻ tương ngon.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 8

Trời càng nhiều nắng thì tương chín càng nhanh. Để tương nhuyễn và lên màu, người làm tương phải thường xuyên khuấy tương vào buổi sáng và trưa.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 9

Hiện trong khuôn viên của gia đình cụ Minh Quất vẫn giữ lại nếp nhà cổ kính, trong sân có khoảng 800 chum làm tương, mỗi chum từ khoảng 100-110 lít.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 10

Ngoài tương có màu vàng, cơ sở của cụ Minh Quất còn làm nước tương đen.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 11

Theo chia sẻ của con dâu của cụ Minh Quất, tương đen cũng ủ bằng đậu tương, nước tương sau khi ủ sẽ lọc ra một phần rồi nấu lên thành tương đen. Tương đen phục vụ trong quá trình chế biến như để kho cá, cũng cho màu vàng đều.

ve ban nghe hat do tuong ke chuyen hinh anh 12

Về làm tương, ở trong nước có nhiều địa phương làm tương ngon và nổi tiếng nhưng Tương Bần có hương vị thơm ngon, khác biệt với những nơi khác. Dù qua nhiều thăng trầm, người dân làng Bần vẫn cố gắng giữ nghề, giữ lấy bí quyết làm ra loại nước chấm đặc sắc.