Phản ứng của Nhật Bản khi Nga ngừng đàm phán Hiệp ước hòa bình

Các động thái đáp trả qua lại của 2 nước thời gian gần đây đang đẩy quan hệ Nhật Bản - Nga trở nên căng thẳng và trên đà xấu đi nhanh chóng. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga cho biết, trong điều kiện hiện tại, Nga không có ý định tiếp tục đàm phán với Nhật Bản về Hiệp ước hòa bình do không có khả năng thảo luận để ký kết văn kiện cơ bản về quan hệ song phương với một quốc gia công khai giữ những lập trường “không thân thiện” và đang tìm cách làm tổn hại lợi ích của Nga.  

Phía Nga cũng cho biết họ cũng đang chấm dứt chế độ miễn thị thực cho người Nhật đến thăm các đảo tranh chấp mà Nga gọi là Nam Kuril còn Nhật Bản gọi là vùng Lãnh thổ phương Bắc, đồng thời rút khỏi các cuộc đàm phán về hoạt động kinh tế chung tại đây. Ngay sau đó, tại cuộc họp của Ủy ban Ngân sách Thượng viện hôm nay (22/3), Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ về động thái trên của Nga:

“Phản ứng gần đây của Nga là hết sức phi lý và hoàn toàn không thể chấp nhận được, làm ảnh hưởng đến quan hệ Nhật Bản - Nga. Nhật Bản sẽ đưa ra phản ứng đáp trả mạnh mẽ”.

Trước đó, Nga cũng đã có một số động thái nhằm đáp trả lại việc Nhật Bản đã “tích cực” cùng với Mỹ và châu Âu liên tiếp bổ sung các lệnh trừng phạt nhắm vào các cá nhân, thực thể của Nga. Đơn cử như việc đưa Nhật Bản vào danh sách 48 quốc gia và khu vực tham gia vào các hoạt động “không thân thiện” với Nga. Theo đó, Nga có thể trả nợ cho các chủ nợ ở các quốc gia và khu vực được chỉ định bằng đồng rúp, đồng thời thắt chặt các hạn chế giao dịch với các công ty và tổ chức đến từ nhóm các quốc gia này. Ngoài ra, Tổng thống Nga đã ký ban hành luật sửa đổi mã số thuế liên bang để thiết lập hệ thống thuế ưu đãi cho khu vực tranh chấp với Nhật Bản. Hơn nữa, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, đã tiến hành một cuộc diễn tập phòng không với hệ thống tên lửa đất đối không S-300 trên chuỗi các đảo tranh chấp này.

Trước thời điểm xảy ra xung đột tại Ukraine thì nút thắt trong quan hệ Nhật Bản - Nga vẫn là việc 2 bên chưa thể đạt được bước tiến đáng kể nào trong việc ký Hiệp ước hòa bình xoay quanh tranh chấp lãnh thổ quần đảo Nam Kuril do Nga kiểm soát, trong khi Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là vùng Lãnh thổ phương Bắc. Trước những diễn biến xung đột ở Ukraine còn có thể kéo dài, quan hệ Nhật Bản - Nga có chiều hướng “xấu đi” đẩy môi trường an ninh xung quanh Nhật Bản ngày càng trở nên phức tạp./.